HB en ADHD?

[Verwijderde account]

Dank Birdman, mooi compliment! Ik blijf gewoon programmeur Naast de analyse verwacht ik van een goed psycholoog ook een zekere betrokkenheid en tegelijk afstand. Die balans lijkt me ontzettend moeilijk en te hoog gegrepen voor me.

[Kalliope]

Leuke verhalen en stof tot nadenken

[Aagje]

Hoi Kalliope,

Ik las net je openingspost en de reacties. Heel verhelderend en veel oprechte reacties. Ik sta nu op hetzelfde punt als jij bij je openingspost.
Ook mijn leven is goed op de rails. Ik heb een vaste baan, goede beoordeling ook weer de laatste keer. De kinderen zijn nooit te laat op school, hoewel mij dat duidelijk meer moeite kost dan mijn man. Bij hem lijkt dat vanzelf te gaan en bij mij is er gelijk stress als er iets wat ik nodig heb niet op zijn plek ligt.
Het kost me vaak onzettend veel moeite om tot iets te komen. Ik moet me met allerlei rationele argumenten oppeppen om iets te gaan doen wat ik leuk vind.
Nooit heb ik erbij stil gestaan dat dit add zou kunnen zijn. Ik was nu eenmaal zo. Door andere factoren ben ik over adhd gaan lezen en merkte dat het add stuk wel heel er bij me paste. Maar als je leven best goed gaat waarom zou je dan behandeling gaan zoeken? Nu er bij meer factoren in mijn leven komen die veel energie eisen merk ik dat mijn reserves steeds meer opgebruikt worden en dat ik steeds minder kans heb ze weer op te laden.
Zolang er geen sprake is van disfunctioneren geen reden tot behandelen, snap ik best, maar wie bepaalt dat je niet disfunctioneert als je op tijd op je werk komt. annyway, bij mij moet het nog even sudderen.

[Kalliope]

Hoi Aagje,

Bij was het zo omdat ik ben gaan samenwonen en een andere baan heb gekregen. Ik liep stuk omdat er opeens andere eisen aan mij werden gesteld waar ik niet aan kon voldoen. Mijn vriend houdt heel erg van plannen en baalt als ik dingen vergeet door te geven of te doen. Ook mijn geweldige buien af en toe vond ik heel intens. Dit samen met de combi van werk, opleiding de "eisen" van de sociale omgeving (dingen onthouden, met verjaardagen smsen etc...) braken mij op. Het gaat nu een stuk(je) beter.

Mocht je nog vragen hebben of willen mailen laat maar weten!

[Noks]

Deze maand is in het blad Suzan! een artikel van mij en Floris Vogel verschenen over hoe je HB en ADHD uit elkaar houdt. Het gaat over een zoektocht waar niemand nog echt antwoord op heeft.

Het blad is een 'glossy' voor en over ADHD. Ik vind het erg goed.
Wel zie ik in heel veel verhalen de HB doorschemeren of soms heel duidelijk aanwezig.

[Noks]

Hier de link naar het tijdschrift:
http://www.adhdlifestylemagazine.nl/

[Hbchristen]

Ik slikte anti-depressiva , risperidon en ritalin. Op gegeven moment leek het allemaal niet meer te helpen en werd ik er wanhopig van. Plus dat ik hyperprikkelbaar werd van zoetigheid. Ik haatte mezelf, kon niet meer normaal doen, constant te vloeken en schelden en dingen mollen, wat natuurlijk weer ruzie gaf met mijn partner, die als HSP ook niet echt rustig is.

Heb toen uit frustratie de paroxetine weggedonderd, later ook de vervolg medicatie daarvoor. Ook gestopt met risperidon. Beide middelen werkten goed, ook de ritalin trouwens. Maar na enkele maanden stabilisatie begon het gesodomieter weer van voor af aan en dan maar weer goochelen met medicatie - ik was er echt zat van!
Dus gebruik ik nu nog beetje ritalin voor energie en concentratie-boost. Helse weken afgekikt van anti-depri en risperidon, ik ben nu bepaald niet de rust zelve - maar veel erger kon het toch al niet. Psychiater denkt dat ik geen last van bijwerking van pillen had - ik wel! 'Ja', zei hij, 'zo was je ook voor je begon aan pillen'. Kan best, maar het was toch heel anders qua beleving. En laatst vroeg hij zich ook af of die suikerintolerantie wel bestond
Ik zei : u wil mij echt niet in huis hebben als ik een paar klontjes op heb - tenzij u een kooi hebt of zo - ik werd echt kwaad
Nee ik heb geen beginnende diabetes, mijn bloed was goed trouwens.

[Maura]

Dit vind ik een enorm interessante combinatie... zelf heb ik overduidelijk wél last van ADHD -> op het moment dat ik dit tik merk ik ineens dat ik enorm aan het wiebelen ben met mijn voet, na iedere vijf seconden afdwaal naar een ander tabblad (één van de op dit moment vijftien) en steeds uit het raam kijk. Ik heb de diagnose ADHD gekregen, heb hiervoor coaching en medicijnen gekregen.

Ik heb een boek in mijn bezit: Misdiagnosis and Dual Diagnoses of Gifted Children and Adults, geschreven door een zestal specialisten (psychologen, neuropsychologen en een kinderarts). Hierin staan symptomen van een aantal stoornissen, waaronder ADHD, naast gedragingen van hoogbegaafde kinderen die er sterk op lijken. Zo is iemand met ADD altijd dromerig en afwezig, en bij iemand die hoogbegaafd is wordt het veroorzaakt door verveling. Daarnaast kan een hoogbegaafd iemand vaak haar of zijn gedragingen toelichten, terwijl iemand met ADD/ADHD niet precies weet waarom zij of hij bepaald gedrag vertoont.

Ik vond het persoonlijk erg verrassend om te lezen dat het niet vaststaat dat hyperfocus bij ADD/ADHD hoort. Ik heb lang rondgehangen op een forum voor mensen met ADD, waar het begrip hyperfocus regelmatig tevoorschijn komt; mensen die zich voor lange tijd ineens in iets vastbijten en hier enorm mee de diepte in gaan. Maar het staat dus helemaal niet vast dat het bij ADD/ADHD hoort. Het is dus niet hetzelfde als 'flow'. Ik ben bang dat er veel mensen rondlopen die een verkeerde diagnose opgeplakt krijgen. Dat is nu eenmaal hoe het systeem werkt. Psychologen en psychiaters worden opgeleid om je beter te maken, nadat ze je een etiketje hebben opgeplakt. Mijn psychiater zag ook gedragingen die niet met ADHD, maar eerder met hoogbegaafdheid te maken hebben als symptomen die bestreden moesten worden.

Een HB-coach opperde dat ik misschien geen ADHD zou hebben, maar gewoon hoogbegaafd zou zijn. Ik weet vrij zeker van niet; Ik heb bijvoorbeeld geen goede verklaring voor het feit dat ik tijdens het typen een telefoongesprek heb gevoerd, een IQ testje heb gemaakt, een fotoalbum op de site van mijn studentenvereniging heb bekeken en becommentarieerd en een bericht op de facebook van mijn huisgenoten heb gezet. Dit alles heb ik met veel moeite afgerond, omdat ik sterk de neiging heb verder af te dwalen. Ik heb misschien tien minuten aan deze tekst gewerkt, maar ben er al een uur mee bezig Ik heb inmiddels meer dan 20 tabbladen openstaan.

[Noks]

ADHD is niet iets dat je wel of niet hebt.

Een aantal mensen heeft ooit aan een set van symptomen de term 'ADHD' gegeven. Om daarover te kunnen praten. Dat betekent niet dat het iets 'is' zoals een ziekte. Dat is een denkfout.
Lees ook: Trudy Dehue: Betere mensen.
De symptomen kunnen wel degelijk heel storend zijn en lastig voor jezelf en anderen.
Of je dan medicatie gaat gebruiken is weer een hele andere discussie.

Wij zien wel dat hoogbegaafden, die niet lekker in hun vel zitten, symptomen hebben, die je ook bij ADHD ziet (althans bij de afspraak die men daar in de GGZ over heeft gemaakt). Vertel je deze mensen wat hoogbegaafdheid is en leren ze daar beter mee omgaan, dan verdwijnt een aantal symptomen.
Ik ben dus erg voorzichtig met labels.

[Nalle]

ADHD is niet iets dat je wel of niet hebt.

Een aantal mensen heeft ooit aan een set van symptomen de term 'ADHD' gegeven. Om daarover te kunnen praten. Dat betekent niet dat het iets 'is' zoals een ziekte. Dat is een denkfout.
Lees ook: Trudy Dehue: Betere mensen.
De symptomen kunnen wel degelijk heel storend zijn en lastig voor jezelf en anderen.
Of je dan medicatie gaat gebruiken is weer een hele andere discussie.

Wij zien wel dat hoogbegaafden, die niet lekker in hun vel zitten, symptomen hebben, die je ook bij ADHD ziet (althans bij de afspraak die men daar in de GGZ over heeft gemaakt). Vertel je deze mensen wat hoogbegaafdheid is en leren ze daar beter mee omgaan, dan verdwijnt een aantal symptomen.
Ik ben dus erg voorzichtig met labels.

Noks, is jouw hypothese dan eigenlijk dat hb in veel gevallen - vooral wanneer niet in balans - klachten geeft die in de ggz 'adhd' of 'add' genoemd worden? En dat dus eigenlijk bij veel mensen die ad(h)d hebben, die klachten door hb komen?

Ik dacht namelijk altijd: adhd is een soort ziekte/stoornis waarbij iets in de hersenen uit balans is, iets met dopamine. En hb is iets anders, wat er op lijkt. En hb'ers krijgen vaak onterecht dat label opgeplakt, omdat hun problemen niet door dat onderliggende probleem wordn veroorzaakt maar door hun hb-zijn. Maar als het klopt wat ik denk dat jij bedoelt, zeg je dus eigenlijk dat het label 'adhd' niet per se verkeerd is? Maar dat je het niet als meer moet zien dan als een set problemen die in combinatie voorkomen?

[Unity]

Gedragingen geassocieerd met HB en AD(H)D

[Noks]

Hallo Nalle,

Ik denk dat je mijn standpunt op hoofdlijnen goed hebt samengevat.
Ik ben echter niet gespecialiseerd op dit gebied. Er zijn maar heel weinig mensen gespecialiseerd in ADHD én HB.
Er zou goed onderzoek moeten komen om dit in kaart te brengen. Bijvoorbeeld onder een grote groep hoogbegaafden. En die allemaal laten onderzoeken op ADHD m.b.v. gevalideerde technieken. Ik ben al een tijdje bezig met iemand hierover, maar dan moet er ook geld voor komen en liefst een universiteit waar dit onderzoek kan plaatsvinden. Dat is nog niet gelukt. We zoeken door.

[Selah]

Het lijkt erop dat ik naast HB, DIS en PTSS ook ADD heb.
Op zich maakt het mij niet uit of ik wel of geen ADD zou hebben, maar veel meer of dit iets is waar ik mijzelf in kan helpen of dat ik hier nog extra hulp bij nodig heb.
Voor mij werkt het beste om een duidelijke structuur te hebben en om hierbij lijstjes te maken voor bv wat ik moet meenemen naar mijn afspraken, boodschappenlijstjes maken, een lijstje maken met welke taken ik moet doen in huis en een wekker zetten voor het slapen gaan en opstaan omdat ik dit anders niet door heb.

Wat is voor jou het belangrijkste in de vraag of je ADHD hebt en wat zou voor jou het verschil maken tusen ADHD en HB en sluit het een het ander volgens jou uit?

Groetjes,

Selah

[Sawi]

Waarom denk je (of is het een psycholoog die dat denkt?) aan ADD als je ook HB bent? Het nodig hebben van structuur en het maken van lijstjes vind ik niet specifiek voor ADD. Waar ADD en HB juist in overeenstemmen is de drukte in je hoofd (door het vele associeren en denken). De manier waarop is mogelijk wel iets anders, maar het effect van chaos kan best vergelijkbaar zijn.
Of heb je meer kenmerken van ADD waarom je daar aan denkt?

Ook ik maak overal lijstjes van om niets te vergeten. En plannen is nooit mijn manier van werken geweest. Jarenlang had ik moeite met orde scheppen in de chaos en taken volbrengen. Dat bleek simpelweg te maken te hebben met onderpresteren en nooit geleerd hebben hoe te plannen en werk af te maken. Nu ik wel voldoende uitdaging heb op mijn werk blijk ik ineens heel efficiënt en gestructureerd te kunnen werken, een planning te kunnen maken en daarnaar te werken. Het huishouden is geen eindeloze klus zonder begin en einde meer (waarbij de puinhoop na het opruimen meestal groter was dan daarvoor), maar ik doe nu gewoon een taak tegelijk en rond die af. Ik heb eindelijk rust in mijn hoofd thuis nu ik op het werk de hele dag tien dingen tegelijk mag (moet) doen, beslissingen moet nemen en alles onder tijdsdruk moet.

[Selah]

@Sawi, Ik heb het gevoel alsof ik tig stuiterende balletjes in mijn hoofd heb als gedachte en er geen enkele kan pakken.
Daarbij werkt mee dat ik in plaats van actief juist passief ben en waar ik voor enkele jaren terug nog alles aankon nu dus al de grootste moeite heb om het seintje dat ik een kopje naar de keuken moet brengen niet om kan zetten in fysieke beweging.
Ik friemel eigenlijk constant ergens aan, ben altijd ergens mee aan het tikken, mijn benen/voeten bewegen of mijn handen/vingers aan het bewegen.
Stilzitten is een opgaaf en ik vind het erg lastig om een taak ook echt af te maken.
In 2010 heb ik een test ondergaan om uit te sluiten of ik ADHD/ADD zou hebben en deze was negatief op basis van het feit dat er in mijn kindertijd geen duidelijke diagnostiek was geweest inzake ADHD/ADD.
Als er diagnostiek was geweest op ADHD/ADD gebied dan had ik dus wel de diagnose gehad, terwijl er geen inmenging van familie is geweest bij het onderzoek én ik volgens de testen die zijn afgenomen wel voldeed aan de scores die bij de test hoorden om binnen het kader "ADD/ADHD" te passen.
Het enige waar ik niet op scoor is het hyperactieve, maar hyperactief en hyperactief is 2.
Ik ben intern overactief, terwijl mijn broertje, vader, zusje en enkele andere familieleden ook in hun uitingen hyperactief zijn.
Toch vraag ik mij af of niet meespeelt dat ik overspannen ben en hierdoor een kortere concentratieboog heb opgelopen dan ik had.
Maar het nadeel van de psychiatrie is dat het geen exacte wetenschap is, waar onderzoeker 1 dezelfde antwoorden op een algemeen psychologisch onderzoek afneemt zal deze ADHD/ADD diagnosticeren, terwijl onderzoeker 2, 3 en 4 met dezelfde informatie mogelijk juist een autisme spectrumstoornis, een persoonlijkheidsstoornis, een angststoornis of een trauma diagnosticeren.
Wie heeft er dan gelijk?!?

[Nickname]

Sawi schreef:

Waarom denk je (of is het een psycholoog die dat denkt?) aan ADD als je ook HB bent?

Waarom niet? Het een sluit het ander toch niet uit. Ik ben juist door mijn onverwachts hoge iq-score gaan kijken waarom ik dan toch zo beroerd functioneerde en ben er zodoende achter gekomen dat ik adhd heb. Vanaf de eerste pil die ik nam is het alsof er een mist in mijn hoofd is opgetrokken. Ik krijg zoveel meer voor elkaar... Ik werk, doe het huishouden, begeleid mijn kinderen (adhd, tourette, dyslexie), schilder en studeer... En ook nog met succes! Pas sinds ik weet dat ik adhd heb en daar medicatie en hulp bij krijg begin ik mij enigszins 'hb' te gedragen ... en te voelen.


selah schreef:

In 2010 heb ik een test ondergaan om uit te sluiten of ik ADHD/ADD zou hebben en deze was negatief op basis van het feit dat er in mijn kindertijd geen duidelijke diagnostiek was geweest inzake ADHD/ADD.

In mijn kindertijd bestond adhd niet eens. Toch heb ik die diagnose gekregen, op basis van wat ik zelf over mijn jeugd kon vertellen. En wat mijn partner ( die ik vanaf mijn 18de ken) over ons gezamenlijke leven kon vertellen.

[Sawi]

Sawi schreef:

Waarom denk je (of is het een psycholoog die dat denkt?) aan ADD als je ook HB bent?

Waarom niet? Het een sluit het ander toch niet uit.

Nickname, ik wilde niet beweren dat het geen ADD is. Het een sluit het ander inderdaad niet uit. Ik stelde mijn vraag meer omdat de genoemde kenmerken ook bij hb passen. En het was niet helemaal duidelijk of Selah dit zelf had gediagnosticeerd of dat er een psycholoog was die dit diagnosticeerde. Het zou namelijk jammer zijn als op basis van slechts een of twee kenmerken iemand een diagnose ADD krijgt terwijl over een jaar of vijf dan blijkt dat die kenmerken ook bij hb passen en er helemaal geen ADD is. Want dat betekent dan waarschijnlijk vijf jaar doorploeteren zonder effectieve oplessing voor de dingen waar je tegenaan loopt.
Met de reactie van Selah op mijn vraag blijkt dat er wel meer redenen zijn om aan ADD te denken. Dan zal ik zeker niet beweren dat hb hier de oorzaak van is en is op dit moment het zoeken naar strategieën om met ADD om te gaan wel zinvol.

[Nickname]

Sawi: bedankt voor je uitleg, ik had het inderdaad anders opgevat. Zou inderdaad jammer zijn als iemand ten onrechte een diagnose krijgt die niet klopt. Net zo als het jammer is als iemand denkt dat bepaalde problemen veroorzaakt worden door zijn/ haar hoogbegaafdheid terwijl jaren later blijkt dat er sprake van adhd is.

Hallo Nalle,

Ik denk dat je mijn standpunt op hoofdlijnen goed hebt samengevat.
Ik ben echter niet gespecialiseerd op dit gebied. Er zijn maar heel weinig mensen gespecialiseerd in ADHD én HB.
Er zou goed onderzoek moeten komen om dit in kaart te brengen. Bijvoorbeeld onder een grote groep hoogbegaafden. En die allemaal laten onderzoeken op ADHD m.b.v. gevalideerde technieken. Ik ben al een tijdje bezig met iemand hierover, maar dan moet er ook geld voor komen en liefst een universiteit waar dit onderzoek kan plaatsvinden. Dat is nog niet gelukt. We zoeken door.

Naar mijn idee zou zo;n onderzoek weinig zin hebben. Ten eerste is het begrip hoogbegaafd moeilijk definieerbaar en meetbaar. Dus wat voor een steekproef ga je nemen? Mensaleden, Hb-forum? Zijn die representatief voor de gehele populatie hb-ers? LIjkt me niet? Misschien trekken dat soort clubs wel hb-ers aan die denken dat ze problemen hebben door hun hb maar misschien wel iets anders mankeren waar ze eigenlijk niet aan willen... zoals adhd. Zo'n forum als dit is bij uitstek een fijne plek om te vertoeven voor adhd-ers van het procrastinerende soort . Bovendien loop je het risico dat kennis over de eigen hoogbegaafdheid ( en de daarmee samenhangende overtuigingen) van invloed zullen zijn op de antwoordtendensen. (Zo scoren bijvoorbeeld mensen die weten dat ze hoge bloeddruk hebben hoger op vragenlijsten over stress dan mensen die ook hoge bloeddruk hebben maar dat niet weten, vanuit het idee ik heb hoge bloeddruk dus ik zal wel veel stress hebben.)
Waar ik eigenlijk wel benieuwd naar ben: wat is er zoal bekend over de relatie tussen iq en adhd-symptomen, ik zou me zo kunnen voorstellen dat daar al wel het een en ander aan onderzoek naar is verricht?

[Noks]

@Nickname,
Over al die punten die je noemt heb ik al nagedacht en er met anderen over gesproken. Ik heb ook wel wat ervaring met onderzoek doen. Ik zeg niet dat het simpel is.
Jammer dat je nu al zo negatief bent, ik zie het juist als een uitdaging. Het is complex, dat vind ik juist interessant. Ik weet niet hoe het zit en daar ben ik in geïnteresseerd.
Ik heb nog geen in details omschreven onderzoeksplan. Eerst mogelijkheden voor een onderzoeker en eventueel geld hiervoor zoeken. Het kost veel tijd om er goed over na te denken en met een groepje over te praten. We zouden eerst een student kunnen zoeken om goed literatuuronderzoek te gaan doen. Daar begint het mee. Tot nu toe is dat nog niet gelukt.

[Nalle]

@Nickname,
Over al die punten die je noemt heb ik al nagedacht en er met anderen over gesproken. Ik heb ook wel wat ervaring met onderzoek doen. Ik zeg niet dat het simpel is.
Jammer dat je nu al zo negatief bent, ik zie het juist als een uitdaging. Het is complex, dat vind ik juist interessant. Ik weet niet hoe het zit en daar ben ik in geïnteresseerd.
Ik heb nog geen in details omschreven onderzoeksplan. Eerst mogelijkheden voor een onderzoeker en eventueel geld hiervoor zoeken. Het kost veel tijd om er goed over na te denken en met een groepje over te praten. We zouden eerst een student kunnen zoeken om goed literatuuronderzoek te gaan doen. Daar begint het mee. Tot nu toe is dat nog niet gelukt.

Ik ben even niet op het forum geweest en zie nu pas het antwoord van Noks, wat een goed idee om hier onderzoek naar te doen. Een derde factor naast hb en ad(h)d die ik daarbij ook interessant vind, is burnout. Want ook die kan er lastig omheen spelen. Raak je burnout omdat je overbelast raakt door ad(h)d symptomen? Of krijg je ad(h)d symptomen omdat je overbelast bent? Weet niet of dat hb-specifiek is maar in mijn situatie is dat in elk geval nog een derde vraag die het allemaal nogal ingewikkeld maakt.

Om even te reageren op Nickname, jij gaat nu ervan uit dat je voor je aan je onderzoek begint, meerdere vergelijkingsgroepen nodig hebt die je al precies van elkaar moet kunnen onderscheiden: hb zonder ad(h)d, hb met ad(h)d, gemiddeld zonder ad(h)d, gemiddeld met ad(h)d. En dat je dan gaat kijken naar de verschillen daar tussen, zodat je erachter komt wat nou wat is. Dan is het inderdaad een groot probleem dat je die groepen nu niet puur van elkaar kunt onderscheiden. (Dat is immers het uitgangspunt van de onderzoeksvraag!)
Maar wellicht zou je bij zo'n onderzoek ook andersom kunnen werken: je neemt een groep mensen die verschillen in hun intelligentie en in gerapporteerde klachten over concentratie en overprikkeling, en gaat dan kijken welke patronen je ziet en of er clusters van groepjes mensen met bepaalde symptomen te maken zijn. En dan ga je liefst nog kijken of je iets meg hersenscans kunt doen of zo. En vervolgens vergelijk je dat met de bestaande literatuur. Meer inductief dus.