Wie heeft er een klas overgeslagen en hoe is dat ervaren?

[Noortje]

Ik mocht groep 3 overslaan, maar mijn ouders hebben ervoor gekozen om dat niet te doen. Ze dachten aan m'n sociale ontwikkeling. Ook in andere keuzes hebben ze altijd de normale weg gevolgd. Ik vraag me af of ze er goed aan hebben gedaan. Ik begin er misschien een beetje aan te twijfelen. Daarom ben ik dus wel nieuwsgierig naar jullie verhalen.

Hoe is het volwassen leven van iemand die wél een klas (liefst rond dezelfde leeftijd) heeft overgeslagen? Waar loop je dan tegenaan? Mis je iets op sociaal gebied wat misschien beter was gegaan als je niet een klas had overgeslagen? Of zit je juist lekker in de vel en denk je dat een klas overslaan daar een bijdrage aan heeft geleverd? Zijn er mensen wiens ouders dezelfde keuze hebben gemaakt als de mijne en daar een sterke mening over hebben?

Ik ben altijd tevreden geweest met m'n ouders' keuze, maar merk nu dat ik bij m'n neefje, wiens ouders voor de keuze staan wat ze moeten doen, de meest gepassioneerde ben om hem aangepast te behandelen. Betekent dat dan niet dat ik dat misschien eigenlijk ook liever voor mezelf had gewild? Maar als ik zo denk, ben ik dan niet wat egoistisch? Misschien was ik wel slechter terechtgekomen en hebben m'n ouders dus wel een goede keuze gemaakt. Dus ik voel me er eigenlijk een beetje slecht over om zo te denken en dacht dat misschien jullie verhalen me zouden kunnen helpen. Bvd.

[Esther]

Voor mijn gevoel zal het erg per kind verschillend zijn wat de invloed is van wel of niet een klas overslaan.
Zelf heb ik geen klas overgeslagen, maar ben ik op de middelbare school een jaar blijven zitten.
Mijn sociaal-emotionele ontwikkeling was traag, dat merkte ik zelfs tijdens mijn eerste studie nog.
Ik hoop voor je dat je verhalen krijgt te horen, waar je wat aan hebt.

[Nijn]

Ik heb wel een klas overgeslagen, ben destijds van groep 4 naar groep 6 gegaan. Sociaal-emotioneel ging dit prima, in de oude groep was ik wat rustiger en in de nieuwe was ik meer aanwezig. Ik paste ook prima tussen de kinderen in de nieuwe groep, had ook genoeg vriendjes en vriendinnetjes. Misschien heeft het feit dat het een redelijk beschermde dorpsschool was er ook wel mee te maken hoor, bij ons op school werd sowieso niet veel gepest en/of buiten gesloten. Ik heb in ieder geval niet het gevoel dat die klas overslaan erg veel invloed op me gehad heeft.

Bedenk wel overigens dat een klas overslaan geen permanente oplossing is, het probleem herhaalt zich gewoon weer. Ik kon in groep 7 wel weer een klas overslaan, qua niveau dan. Toen ik in de tweede klas middelbare school zat zou daar ook even sprake van zijn, maar ging het om de sociaal-emotionele ontwikkeling niet door, dan zou ik in de klas komen met kinderen die ruim 2 jaar ouder waren dan ikzelf (was ook een vroege leerling).

[Noortje]

Nijn, dat is toch wel een beetje wat ik me erbij voorstel, inclusief dat die keuze misschien nog eens voorbij komt. Goed om te horen, dank je!

Ik weet nog dat ik zo'n sterke behoefte had om te studeren toen ik een jaar of 17 was. Stel dat dat had gekund? Maar inderdaad Esther, ik ben ook blijven zitten. Zelfs twee jaar langer over gedaan en nog geen vwo-diploma. Daarna nog twee studies afgebroken en nu durf ik niet eens meer een cursus te beginnen.. Ik baal echt zo van mezelf.

Daarom ben ik waarschijnlijk zo gepassioneerd over m'n neefje, want ik wil natuurlijk beter voor hem. Ik zie de geschiedenis zich een beetje herhalen. M'n zusje wil hem zo normaal mogelijk behandelen en m'n moeder (oppasoma) zie ik exact dezelfde fouten maken als destijds met mij. M'n neefje zegt nu al dingen als 'ik wil weg van deze wereld'. Ik maak me zo'n zorgen om hem.

[Johanita]

Jaren en jaren na het verlaten van de basisschool hebben mijn ouders mij wel eens verteld dat er sprake van geweest is dat ik een klas over mocht slaan. Dat is toentertijd niet doorgegaan omdat mijn ouders dat niet zagen zitten, met als argument dat ik al zo'n jonge leerling was (ben van eind augustus..)

Hoe het verlopen zou zijn als ik wel versneld was zullen we nooit weten. Soms denk ik wel eens dat het wellicht al geholpen had als ik het überhaupt geweten had!!
Ik heb mezelf altijd dom gevonden (er was immers altijd zo ontzettend veel wat ik nog niet wist of kon). Misschien was ik dan wel naar een gymnasium gegaan. Misschien had ik het dan wel aangedurfd om een universitaire studie te gaan doen. Misschien had ik dan niet eerst meer dan 40 jaar rondgetobt op deze aardbol voor ik er achter kwam dat ik HB ben..... Misschien.........
Maar zo is het niet gelopen.
Mijn ouders dat soort dingen verwijten doe ik niet (meer), denk ik. Ze hebben hun best gedaan. Terugkijkend zie je of keuzes goed of minder goed waren. Op het moment zelf maak je keuzes met de kennis die je dan hebt....

Ik herken wel heel erg de gedrevenheid om het voor mijn kinderen anders te laten zijn. En dat zit hem niet zozeer in al dan niet versnellen, als vooral in mogen zijn wie je bent! En als dat niet het standaard verhaal is, dan maar niet standaard. Het kost me moeite hoor, want ik ben absoluut groot gebracht met: "doe maar normaal" en "je moet je best doen om niet op te vallen". Maar het is het allemaal zo ontzettend waard!

Heb je met je zusje al eens besproken hoe het voor jou voelt dat je altijd maar normaal moest zijn? Leest ze over HB? Tenslotte is kennis en inzicht heel essentieel voor het kúnnen maken van een keuze. Daar kan je haar misschien mee helpen. Zonder het over te nemen, want dat werkt altijd averechts.....

[Jo Pipopi]

Ik mocht groep 6 overslaan, maar mijn ouders wilden dat niet omdat ik toch al de jongste (ook eind augustus) en kleinste van de klas was (mijn fysieke ontwikkeling lag blijkbaar achter) en ze bang waren dat het verschil alleen nog maar groter zou worden.
Over het algemeen denk ik dat je druk legt op een kind door het te laten versnellen, plus dat de verschillen in ontwikkeling met de klasgenoten groot kunnen zijn. Zo benadruk je de verschillen tussen het kind en de rest en heb je een grote kans dat het een buitenbeentje wordt (wat het vaak toch al is). En het voordeel is dat je een jaar tijd wint maar so what? Ik vind die tijdwinst niet opwegen tegen de mogelijke nadelen, daarom ben ik blij dat ik geen klas heb overgeslagen.

[Jo Pipopi]

Ik zie de geschiedenis zich een beetje herhalen. M'n zusje wil hem zo normaal mogelijk behandelen en m'n moeder (oppasoma) zie ik exact dezelfde fouten maken als destijds met mij.

Wil je vertellen wat deze fouten waren? Daar kunnen we misschien van leren....

[ItsI]

Bij ons was het andersom. Mijn ouders hebben het wel aangekaart op school maar school vond het onzin want 'ik deed het toch prima'. Zucht. Uiteindelijk was ik in de 5e klas (groep 7) klaar met de basisschool en heb ik me nog een heel jaar zitten vervelen.
Ik was al een jaar ouder dan mijn klasgenoten doordat ik van net na de 1 oktobergrens was. En de contacten die ik had op school, waren met kinderen uit de groep boven mij. Die verdwenen toen ik nog een jaar moest. Maar daar keek verder niemand naar .

@Esther: op het VO blijven zitten heeft vaak te maken met onvoldoende ontwikkelde studievaardigheden en leer- en werkstrategieen. Veel minder met de sociale ontwikkeling (al kan 't natuurlijk best een rol spelen). En die vaardigheden en strategieen worden juist bij kinderen die niet versnellen en geen aanpassingen in hun curriculum krijgen, vaak onvoldoende ontwikkeld.

De sociale en emotionele ontwikkeling (2 gescheiden dingen!) van kinderen verloopt bij elk kind anders. Het ene kind kan gebaat zijn bij een versnelling (of twee), een ander kind is beter af met aanpassingen in de eigen klas.
Voor kinderen die ook op sociaal en emotioneel gebied ver voorlopen is een leeftijdsverschil van twee jaar in de klas niet onoverkomenlijk. Het is meestal de buitenwereld die er moeite mee heeft.

Mijn kinderen zijn wel versneld. Ze zitten allebei op het VO nu. En tot nu toe geven ze allebei aan dat ze blij zijn met die versnellingen. Geen idee of ze er over 10 jaar nog steeds zo over denken natuurlijk. Maar vooralsnog heeft het goed uitgepakt en hebben wij er geen spijt van.

Misschien kun je het boek "hoogbegaafd, nou en?!" aan je zusje geven? Dat legt op overzichtelijke wijze e.e.a. uit. Soms zorgt het voor eyeopeners.

[ItsI]

Over het algemeen denk ik dat je druk legt op een kind door het te laten versnellen, plus dat de verschillen in ontwikkeling met de klasgenoten groot kunnen zijn. Zo benadruk je de verschillen tussen het kind en de rest en heb je een grote kans dat het een buitenbeentje wordt

En dat is dus hartstikke persoonlijk! en erg kort door de bocht. Hoe een versnelling uitpakt heeft alles te maken met de sfeer op school, houding van de ontvangende leerkracht, niveau van de leerling, houding van de leerling, aanpassingen aan het leerstofaanbod, en zo zijn er nog wel wat factoren die meespelen.

De verschillen in ontwikkeling met klasgenoten zijn vaak veel groter als een kind tussen leeftijdsgenoten blijft zitten. Dan komen oudere kinderen nog het dichtst in de buurt van (cognitieve) ontwikkelingsgenoten.

Versnellen is geen zaligmakend middel. Maar voor heel veel kinderen is het wel een redmiddel. En als ouders hun kind leren omgaan met hun 'anders zijn' dan hoeft het geen probleem te zijn dat ze zich anders ontwikkelen en een andere schoolloopbaan volgen.

(En ja, dit is een van mijn favoriete onderwerpen . Dat krijg je als je jarenlang hebt moeten uitleggen en verdedigen waarom jouw kinderen niet de gebruikelijke route op school volgen.)

[marleen]

Mijn ouders hebben dezelfde keuze gemaakt als de jouwe, Noortje.
Enkele jaren geleden hoorde ik van mijn ouders dat er sprake is geweest van 1 of 2 klassen overslaan.
Ik zou van de 1e naar de 4e klas gaan (van groep 3 naar 6), dus de 2e en 3e overslaan. School stond daar helemaal achter.
Helaas is dat destijds nooit met mij besproken. Ik verveelde me, maar deed alles braaf mee.

Ik denk dat ik door geen klas over te slaan, nooit heb geleerd te leren, door te zetten en iets af te maken.
Op de middelbare school, wanneer iets niet vanzelf ging, dacht ik dat ik het niet kon. Ik ging steeds meer aan mezelf twijfelen. Was ik als lagere school leerling nog overtuigd van mijn intelligentie, op de middelbare school was daar na een paar jaar niets meer van over. Ik deed gymnasium, maar voelde me dom en onzeker. Ik ben nu 42 jaar en tot op heden heb ik nog nooit iets afgemaakt.

Ik heb 2 kinderen die allebei een klas hebben overgeslagen. Eentje groep 7 en eentje groep 8. Zowel wij ouders als de kinderen hebben nog geen seconde spijt gehad. De aansluiting met klasgenoten gaat prima.

@JoPipopi. De kinderen zijn mijns inziens juist meer een buitenbeentje als ze niét een klas overslaan. De verschillen met hun klasgenoten zijn vaak zeer groot.

[Steep]

Zonder het mij te bespreken hebben school en ouders mij uiteindelijk ook een jaar laten versnellen. Dit was op zich een goede stap om de verveling tegen te gaan, maar het belangrijkste punt waar het bij mij is misgegaan was dat er daarna geen enkele actie door school is ondernomen. Ik hoorde ook een klas hoger bij de besten, maar daar keek verder niemand meer naar om.

Hierdoor kwamen de problemen (zoals bij zovelen als ik het hier zo lees) in het middelbaar onderwijs. Niet kunnen plannen, niet weten wat leren is en geen enkele leerstrategie onder de knie hebben... Gevolg was blijven zitten en hierna eigenlijk zonder problemen en zonder iets uit te voeren toch geslaagd voor de havo.

Op het hoger onderwijs tot drie keer toe gestopt met een opleiding en ook ik ben er al tijden niet meer van overtuigd zo slim te zijn...

Op emotioneel vlak moet ik zeggen dat ik het op de basisschool nooit geen probleem heb gevonden. Ik was altijd al een einzelganger en had weinig aansluiting, maar werd ook niet echt gepest. Op de havo merkte ik duidelijk wel het verschil in belevingswereld tussen de al beginnend puberende medeleerlingen en mijzelf. Dit leidde wederom tot weinig contact maar ik was geen kind dat daar veel behoefte aan had.

Wat mij betreft is versnellen dus een goede stap, mits daarmee de school niet doet alsof daarmee alles in opgelost en het kind weer als normaal mee kan draaien met de rest.

[Laura]

Ik heb zelf groep 3 en 4 in een jaar gedaan, wat op zich prima is verlopen. Ik ben na de kerstvakantie letterlijk overgegaan van de ene klas naar de volgende omdat ik in de eerste klas totaal geen aansluiting vond met mijn klasgenoten. Ik kon al lezen en rekenen en in hanenpoten schrijven (schoonschrijven is het trouwens nooit echt geworden, vond de schrijfoefeningen onzin). Tijdens het versnellen zelf (dus letterlijk groep drie afmaken en groep 4 erdoor heen duwen) vond ik het allemaal prima. Kon het best aan. Vanaf groep 5 draaide ik weer mee met het normale programma, waar ik me dus weer heb zitten vervelen, wat ik eigenlijk totdat ik op de universiteit kwam (was toen 24) heb gedaan. Nooit iets uitgevoerd en altijd wel redelijke cijfers gehaald.

Ik denk dat versnellen op zich niet heel erg is, maar het probleem an sich is daarmee niet is opgelost. Als je daarna weer mee draait in de klas, gaat het wederom vrij snel weer te langzaam. Een langdurig extra verzwaring is beter.

[Terumi]

Groep 3 vind ik niet de beste klas om over te slaan, juist omdat je in het begin van groep 3 een aantal basisvaardigheden meekrijgt, zelfs als het kind al kan rekenen en lezen voor groep 3. Een paar maanden meedraaien in groep 3 en dan naar groep 4 lijkt me een betere oplossing.

Ik mocht groep 2 overslaan, maar mijn ouders en de docent hadden besloten dit niet te doen, omdat ik niet erg sterk in mijn schoenen stond. Zelf denk ik dat het niet veel had uitgemaakt: ik ging het liefst mijn eigen gang en sloot daarom waarschijnlijk toch in geen enkele klas goed aan op de andere kinderen. Toch denk ik dat het geen verkeerde beslissing is geweest om het vanwege sociaal-emotionele redenen het niet te doen, want oudere klasgenoten hadden (nog makkelijker) over me heen kunnen lopen.

In de rest van mijn schoolcarrière is er nooit meer over gesproken dat ik mogelijk voorliep op de lesstof. Op de basisschool hoefde ik maar erg weinig te doen, wat later leidde tot problemen: een jaar blijven zitten en met net-voldoendes het vwo afmaken en nu de universiteit doorkomen met diezelfde cijfers.

Het enige is, ik weet niet of ik hb ben en of het hierdoor komt.

[aletta]

ik heb de eerste klas overgeslagen (groep 3 dus). Ben ook een jonge leerling (september) dus ik was 2 jaar jonger dan de meeste klastgenootjes. Lagere school vloog ik doorheen zonder moeilijkheden, veel vriendinnetjes etc. Ik behoorde altijd tot de betere leerlingen van de klas (van de 24 zijn er 16 op de universiteit beland, dus het gemiddelde was redelijk hoog) maar blonk niet specifiek in 1 ding uit. Ik herinner me nog wel dat ik soms expres fouten maakte om maar niet de beste te zijn.

Op de middelbare school ging het minder. Eerste jaar gemengde Havo VWO klas ging prima (VWO advies) Tweede jaar weer gemengd HAVO/VWO (was expreriment) ging enigzins mis. Daarna zonder problemen Havo gedaan (nooit wat uitgevoerd) en via VWO naar de universiteit waar ik mijn eerste keus (rechten) gewoon afgemaakt heb ( overigens ook zonder bijzonder veel te doen).

Het ging op sociaal vlak erg mis in havo 2. Ik was zo ongeveer 12/13 en mijn vriendinnen 14/15. Zij mochten stappen, ik nog niet. Zij vonden jongens leuk, ik nog niet. Maar ik wilde er wel bij horen. Dus uiteindelijk na gesprek met ouders mocht ik mee naar de disco. Daar ging het echt helemaal mis. Drank Drugs en Sex kwamen vooral op de eerste plaats. Ben totaal ontspoort geraakt. (maar ja school ging goed).Ik heb dingen uitgespookt waar ik niet trots op ben. Daar ga ik hier ook verder niets over zeggen. Nadat ik 3 vrienden aan een overdosis heb verloren, er nog eens 4 tegen een boom eindigden met hun auto en een van mijn beste vrienden iemand vermoord had. was ik nog geen 20 en ben ik uit dat wereldje gestapt toen ik ging studeren. ^Inmiddels hebben een aantal "oude vrienden" zelfmoord gepleegd of zijn vermoord. I

[aletta]

(vervolg)
Ik wil van dat alles niet alleen maar die klas overslaan de schuld geven. Maar feit is dat ik op veel te jonge leeftijd met dingen in aanraking kwam waar ik nog niet aan toe was, en niet de moed of de capaciteit had om daar goed mee om te gaan. Of het anders was gegaan als ik geen klas had overgeslagen weet ik niet, maar dan had ik wel wat ouder geweest en beter gepast in de situaties waarin ik verzeild raakte.
Het is goed gekomen met me. Maar er zitten hele grote zwarte littekens op mijn ziel.

[Barbara]

heftig Aletta!

[Nijn]

Dat is inderdaad heftig Aletta.

In mijn eigen geval, ik ging in mijn hele "puberontwikkeling" met mijn klasgenootjes mee, ik was er vrij vroeg bij dus. Ik had ook ouders die het over het algemeen goed vonden dat ik met ze op stap ging ed. Ik was zelfs eerder met bepaalde dingen dan mijn klasgenootjes. Ik had alleen het "geluk" dat ik niet de verkeerde mensen tegen kwam waardoor alles vrij normaal verlopen is.

Ik denk dat bij heel veel jongeren (klas overgeslagen of niet) het mis kan gaan als ze de verkeerde mensen treffen, daar ben je op die leeftijd gewoon heel gevoelig voor.

[ItsI]

Ik denk dat bij heel veel jongeren (klas overgeslagen of niet) het mis kan gaan als ze de verkeerde mensen treffen, daar ben je op die leeftijd gewoon heel gevoelig voor.

Precies. Pubers willen er over 't algemeen 'bij horen' . Maar er zijn ook pubers die gewoon zichzelf blijven en niet onder de indruk zijn van de groepsdruk. Of een kind heel gevoelig is voor peer pressure heeft te maken met karakter, zelfbeeld, hoe er thuis met de jongere wordt omgegaan, etc.

Mijn broer (ook hb) ontspoorde ook totaal, en hij was geen versneller maar een zittenblijver. Nooit geleerd te leren en geen goede begeleiding. Hij was dus ouder dan zijn meeste klasgenoten. Maar zijn behoefte om deel van een groep uit te maken, om aardig gevonden te worden, was zo groot, dat hij geen 'nee' durfde te zeggen als er dingen gebeurden waarvan hij eigenlijk wel wist dat ze niet konden.
Zelf bleef ik op het VO ook zitten (en ik was ook nog een late leerling dus al snel 2 jaar ouder dan mijn klasgenoten, hetgeen resulteerde in een totaal gebrek aan aansluiting). Maar ik had die behoefte om ergens bij te horen helemaal niet, ik bleef mezelf en ging mijn eigen gang.
Twee kinderen, zelfde gezin, zelfde opvoeding, zelfde school ... en een totaal verschillende reactie.

Weer on topic: Je kunt nooit zomaar stellen dat versnellen goed of fout is. Daarvoor spelen er teveel factoren mee. Elke situatie is anders. Wat voor het ene kind goed is, kan voor het andere juist niet de goede aanpak zijn. En andersom.
Het is wél zeker dat versnellen zonder verdere aanpassingen in het leerstofprogramma in de meeste gevallen alleen een tijdelijke oplossing biedt. Zodra de leerling weer op het niveau van de klas zit (of daarboven), slaat de verveling weer toe. Kind blijft zich immers sneller ontwikkelen dan de rest, dat stopt niet na die versnelling. Naast versnellen zal school dus altijd moeten compacten, verrijken/verbreden/verdiepen, eventueel is deelname aan een plusklas nodig (ook voor de peercontacten). En helaas zijn er veel scholen die hier onvoldoende kaas van gegeten hebben.

Maar als een kind versneld is en vervolgens een jaar later weer vastloopt omdat het met de klas mee moet doen, is het niet de versnelling die 'fout' was, maar de aanpak van school na die versnelling.

[Noortje]

Ja, ik denk niet dat er een antwoord is zo simpel als goed of fout. Daarom is het juist zo goed om ervaringen te horen. Dan hoor je dingen die je soms niet had bedacht, zoals wat Aletta vertelde. Dank je wel, Aletta, dat je dit hebt verteld. Erg indrukwekkend. Ik ben blij te horen dat je wel je draai hebt gevonden uiteindelijk. Knap, hoor!

Dank je, Itsl, voor de tip van het boek. Ik ga dat zeker doen. Ik denk dat ze hulp nodig heeft en ik kan soms dingen niet goed uitleggen.

Ik schaam me er trouwens een beetje voor dat ik niet helemaal duidelijk ben geweest, maar voor hem is er dus geen sprake van of hij een klas moet overslaan. Sterker nog, hij is nog niet eens getest en dat is de keuze waar z'n ouders nu mee bezig zijn. Ik probeer naar mijn situatie op die leeftijd te kijken en bij mij is de meest bewuste keuze over de vraag of je er anders mee omgaat of zo gewoon mogelijk gemaakt toen die vraag kwam van een klas overslaan. Vandaar dit topic. Sorry, ik ben heel warrig. Ik ben zowel met hem als mezelf bezig. Jullie antwoorden zijn erg waardevol.

[Noortje]

Ik zie de geschiedenis zich een beetje herhalen. M'n zusje wil hem zo normaal mogelijk behandelen en m'n moeder (oppasoma) zie ik exact dezelfde fouten maken als destijds met mij.

Wil je vertellen wat deze fouten waren? Daar kunnen we misschien van leren....

Hij krijgt teveel uitleg, teveel verantwoordelijkheden, neemt dat serieus en neemt het zichzelf erg kwalijk als het niet helemaal goed gaat. Krijgt ook vaak op z'n kop, moet begrip hebben dat de andere kindjes hem nog niet goed snappen etc, terwijl er maar weinig begrip zijn kant op komt. Hij wordt te volwassen behandeld naar mijn mening. Hij is snel boos en gefrustreerd, krijgt dan alleen maar meer op z'n kop. En als hij bij mij logeert, heb ik daar allemaal geen last van. Ik geef hem vooral inhoudelijke uitdaging (instrumenten bespelen, liedjes schrijven en opnemen) en dat vindt hij geweldig. Ik kan het die mensen maar weinig kwalijk nemen, omdat ze het echt niet begrijpen. Ze zien dat hij niet goed in z'n vel zit en doen allemaal hard hun best, maar dat uit zich vaak in het hem nóg beter uitleggen. Ik praat er veel met m'n zusje over, ze staat er ook heel erg voor open, maar ze begrijpt me gewoon vaak niet.

He Jo Pipopi, wat denk je ervan te kunnen leren? Ben ik dan wel weer benieuwd naar.