Pagina 1 van 3

overexcitablities

Geplaatst: wo 13 jun 2012, 23:38
door Zarathustra
5 "Psychic Overexcitabilities"

Je kan ze bekijken als 5 verschillende belevingskanalen die, onafhankelijk van elkaar, van zeer duidelijk over zwak tot nauwelijks aanwezig zijn.
Als zo'n kanaal duidelijk aanwezig is en dus wijd open staat ("over") dan vertoont het betrokken individu voor die belevingsdimensie, een meer dan gemiddelde responsiviteit op stimuli. Hij is dus sneller geprikkeld dan het gemiddelde individu én zijn beleving verschilt ook in kwaliteit. De verschillende dimensies zijn: psychomotorisch, zintuiglijk, intellectueel, verbeelding en emotioneel.

"Psychomotor overexcitability"

Verwijst naar het fysieke energieniveau.
Indien sterk aanwezig: een verhoogde prikkelbaarheid van het neuromusculaire systeem wat zich kan uiten in een grote beweeglijkheid, opgewondenheid, snel praten, impulsiviteit, lichamelijke onrust, willen bezig zijn, gedrevenheid, competitiviteit. Dus het gaat om een capaciteit om actief en energiek te zijn.

"Sensual overexcitability"

Verwijst naar de zintuiglijke waarneming en beleving.
Indien sterk aanwezig: een verfijnde en verhoogde zintuiglijke gevoeligheid die zich kan uiten in het sterk genieten van zintuiglijke waarnemingen, van schoonheid, beeldende kunst, literatuur, muziek, geluiden, kleur, vormen, verhoudingen, de natuur…maar ook in de drang naar comfort en luxe, de behoefte om bewonderd te worden en in de schijnwerpers te staan. Dus het gaat om de capaciteit tot zintuiglijk genieten.

"Intellectual overexcitability"

Verwijst naar de activiteit van de geest.
Is niet hetzelfde als intelligentie! Refereert dus niet naar academische successen!
Indien sterk aanwezig: een constante drang naar het vergaren van kennis en het op zoek zijn naar de waarheid wat zich kan uiten in het onophoudelijk vragen stellen, alles analyseren en tegelijk streven naar synthese, gepreoccupeerd zijn door logica en theoretische problemen, een scherp observatievermogen, onafhankelijk denken, kritisch zijn, symbolisch denken, ontwikkelen van nieuwe ideeën en concepten, denken over het eigen denken. Dus het gaat om een intellectuele honger.

"Imaginational overexcitability"

Verwijst naar de verbeeldingskracht.
Indien sterk aanwezig: frequent gebruik van beelden en metaforen in de taal, poëtisch taalgebruik, sterk vermogen tot gedetailleerde en levendige visualisaties, inventief en fantasievol, snel wegdromen bij verveling…maar ook vluchten in een fantasie-en droomwereld, imaginaire vriendjes, dramatiseren, magisch en animistisch denken.
Dus het betreft de ver-beeld-ing, figuurlijk én letterlijk.

"Emotional overexcitabilty"

Verwijst naar de intensiteit van de emoties en naar sensitiviteit.
Indien sterk aanwezig: complexe gevoelens en emoties, intense gevoelens, sterk en verfijnd gevoelsbewustzijn, sterk vermogen tot empathie, sterke gehechtheid aan personen, dieren of plaatsen…maar ook verlegenheid, opwinding, psychosomatische klachten, sterke gevoelsherinneringen van ervaringen in het verleden, bezig zijn met de dood, angsten, depressie, intens gevoel van eenzaamheid, sterk verantwoordelijkheidsgevoel, schuldgevoelens, zelfmoordgedachten.Emotionele overexcitability vormt, via zelfreflectie en zelfbeschouwing, de basis van de relatie tot zichzelf en vormt, via medeleven en responsiviteit, de basis van de relatie tot de anderen.
Dus het gaat niet om emotionaliteit maar om emotionele intensiteit en sensitiviteit.

bron
Er wordt regelmatig gepraat over overgevoeligheden. Maar wat is dat nu? Dekt de 5 overexcitabilities de lading, of mist er iets, of zou er een andere verdeling mogelijk zijn.

Motorisch en sensorisch is het niet meer als gemiddeld bij mij, maar de andere drie herken ik volledig.

Re: overexcitablities

Geplaatst: do 14 jun 2012, 11:49
door Laatbloeier
Zara, ik heb dezelfde vier 'overexcitabilities' aangevinkt als welke jij aangeeft. Of het pseudowetenschap is (het komt van Dabrowski, toch?!) kan ik zo niet beoordelen (ik weet niet of er al daadwerkelijk wetenschappelijk onderzoek naar gedaan is...?), maar de verschillen die er op dit vlak zijn tussen mensen, die zie ik wel degelijk! En dus ook bij mijzelf. :)

Re: overexcitablities

Geplaatst: do 14 jun 2012, 12:02
door Phileine2
Voor mij dezelfde drie.

Wat psychomotorisch betreft lijkt het of er bij mij verschillende 'versnellingen' zijn. Want ik kán wel heel snel als het moet. Alleen meestal wordt het niet verwacht en wordt het zelfs als vervelend ervaren als je de hele tijd op topsnelheid draait. Dan pas ik me bijna automatisch aan aan een langzamer tempo.
Ik vink hem vooralsnog niet aan.

Re: overexcitablities

Geplaatst: do 14 jun 2012, 17:46
door Nesjamag
Ik heb ze alle 5.

Sommigen gaan duidelijker op te merken zijn dan anderen. Doorheen de jaren heb ik mij meer en meer "normaal" en consciëntieus leren gedragen wanneer nodig.

Ik zie ook een verband tussen deze zaken en hoe snel ons zenuwstelsel vuurt.
Mensen gaan zich soms extra kunnen inspannen en daarna dan een periode moeten herstellen (zenuwstelsel dat overwerkt raakt en dan een tijd rust nodig heeft). Wanneer ze henzelf pushen/forceren gaan ze ook tekenen van psychomotorische overexcitability.
Het gebruik van metamphetamine brengt met zich ook eigenschappen van overexcitability mee. Het zorgt voor snellere synpasis.

Dopamine en adrenaline kunnen synpasis versnellen.

Ik vind vele verbanden tussen dompanine/adrenaline en overexcitability.

Re: overexcitablities

Geplaatst: do 14 jun 2012, 20:38
door Rianne
Ik herken ze alle 5 bij mij, waarbij ik moet zeggen dat ik de emotionele OE lang gedurende mijn leven diep weggestopt heb. Deze is pas sinds een paar jaren weer aan het terugkomen en ik ontwikkel me op dat gebied nog iedere dag.

Re: overexcitablities

Geplaatst: do 14 jun 2012, 20:49
door Zarathustra
Multiple intelligence theorie van Gardner komt enigzins overeen met dit.

Re: overexcitablities

Geplaatst: do 14 jun 2012, 22:41
door Nesjamag
Heb die test lang geleden eens gedaan. Die zei dat ik een interpersonal, intrapersonal en existential thinker was, die drie types kwamen uit dezelfde test, vond dat wel grappig :p

Fun ivm psychomotorisch: ik gebruik redelijk veel mijn voeten om iets op te pakken, deur te openen, licht uit of aan te doen :p

Re: overexcitablities

Geplaatst: vr 15 jun 2012, 08:58
door Hilleke
Nesjamag schreef:Fun ivm psychomotorisch: ik gebruik redelijk veel mijn voeten om iets op te pakken, deur te openen, licht uit of aan te doen :p
Oh iwat leuk om te lezen dat meer mensen dat doen... Mijn dochter heeft ook "iets" met haar voeten...

Re: overexcitablities

Geplaatst: za 16 jun 2012, 15:39
door Ceciliadlibitum
Ik heb er 4. Of 5. Ik heb nog niet zo lang geleden beseft dat ik het emotionele bewust (bewust/onbewust) heel erg onderdruk, net zoals @Rianne.

Ik doe altijd maar alsof ik me de dingen niet aantrek, en ik ben daar zo getraind in dat ik het zelf meestal ook geloof. De veiligheid die mijn hersenen mij bieden is zoveel aantrekkelijker dan de risico's die het hart met zich meebrengt...

http://www.everyoneweb.com/dabrowski/
Op deze site staat onder andere een 'zelftest' om te bepalen welke van de overexcitabilies je hebt, moest je nog twijfelen.

Re: overexcitablities

Geplaatst: za 16 jun 2012, 19:32
door Thom
Psychomotorisch niet. Misschien wel als ik te veel energie zou hebben. Wat niet het geval is helaas.
Sensueel op het moment alleen in de vorm van snelle overprikkeling door geluid, geur en licht.
Intellectueel wel. Onder andere dat eeuwige analyseren.
Verbeeldingskracht zeker. Dagdromen (ook 's nachts), vandaar mijn slapeloosheidsproblemen. Scenarioanalyses schuif ik daar ook onder. En natuurlijk veel in beelden zien. Denken echter ook verbaal.
Emotioneel té gevoelig. Wordt alleen heel makkelijk door mijn intellect overschaduwd. Gevoelsmatige reacties komen vaak als mosterd na de maaltijd. Ik ben er nog mee bezig om me meer bewust te worden van mijn gevoelens op het moment zelf. Zal nog aardig wat tijd kosten, het is allemaal diep weggestopt en behoorlijk dichtgetimmerd.

(Volgens mij zijn de meerdere vormen van intelligentie van Gardner niet hetzelfde als de vijf prikkelgevoeligheden van Dabrowski.)

Re: overexcitablities

Geplaatst: za 16 jun 2012, 23:36
door Tinus
Het is voor mij persoonlijk niet van toepassing maar ik kan mij nog voortstellen dat iemand meer dan 5 opties zou willen aankruisen.

Re: overexcitablities

Geplaatst: ma 13 aug 2012, 02:21
door Freakje
alle 5... de psychomotorische net iets minder dan de rest. Alleen de energie ontbreekt me soms, maar onrust, workaholic en dergelijke... Yep.

de emotionele vind ik de lastigste, samen met de zintuiglijke, al ervaar ik daar nog voordelen van. 't Is juist de emotionele die me 'freak' doet voelen (en de intellectuele ook wel, maar iets minder). De imaginationele vind ik zelf de leukste :D

Ook leuk om het verhaal van de 'voeten' te lezen. Dat deed ik als kind heel erg, nu zo niet meer... hoewel? Toch minder...

Wat ik als kind ook deed was met mijn ogen dicht door het huis lopen. Ik was gefascineerd door een boek over een blind meisje en dat die kon 'voelen' dat ze bv voor een muur stond. Ik vond het zo fascinerend dat ik dat zelf ook wou leren. Dus liep ik geregeld met mijn ogen dicht. En eigenlijk doe ik dat soms nog en luister ik het liefst muziek in het donker zodat mijn ogen mij niet afleiden van waar mijn oren mee bezig zijn :wink: En het enige echte voordeel aan de zintuiglijke overexcitability is het genot dat ik van muziek heb en van de natuur.

Ik las ook op de pagina van Truus en Frank (Dabrowski Nederland) "Kan je gevoelens met grote precisie beschrijven?"... dat vind ik een moeilijke. Ik vind taal dikwijls zo verschrikkelijk ontoereikend dat ik het met beeldmateriaal, muziek en geuren erbij wil uitleggen. Zo schreef ik in mijn tienertijd brieven naar vrienden en vriendinnen, waarbij ik kaarsjes en wierook en een cassette met de 'bijpassende' muziek stak omdat ik vond dat het niet los van mekaar kon gezien worden.
Als ik ooit een boek zou schrijven, is het mijn droom om dat te doen op die manier.

Re: overexcitablities

Geplaatst: ma 13 aug 2012, 19:23
door Alexandra
@Ceciliadlibitum:
Eigenlijk is bij veel uit jouw test origineel verwoord ..hoe ik in elkaar zit. Geen Barnum effect denk ik... :shock: :D
Mooi beschreven!

Re: overexcitablities

Geplaatst: di 14 aug 2012, 08:47
door Esther
Kan zo'n overexitability ook nog 'te' zijn?
Bij mij stopt de zintuiglijke gevoeligheid bv niet bij een intens kunnen genieten, maar gaat verder in een overprikkeld raken van bepaalde zintuiglijke ervaringen wat mij een uiterst akelig gevoel in mezelf kan geven.

Re: overexcitablities

Geplaatst: di 14 aug 2012, 11:23
door Rianne
jazeker kan dat, sterker nog, daarom "over-"excitability.
Vaak echt "too much"
Voorbeelden:

huilen bij mooie muziek
agressief worden van een irritante piep
kleren uittrekken omdat je helemaal gek wordt van dat merkje in je nek
misselijk worden van een geur die anderen niet eens ruiken

Re: overexcitablities

Geplaatst: di 14 aug 2012, 11:32
door Laatbloeier
Rianne schreef:huilen bij mooie muziek
agressief worden van een irritante piep
kleren uittrekken omdat je helemaal gek wordt van dat merkje in je nek
misselijk worden van een geur die anderen niet eens ruiken
Wowwwww, wat ENORM herkenbaar!!! :shock:

Re: overexcitablities

Geplaatst: di 14 aug 2012, 12:17
door Esther
Bedankt voor het antwoord. Dan gaf de tekst me slechts geen volledig beeld. Ik vroeg het omdat ik nog veelal het positieve las, het intenser ergens van kunnen genieten, en ik me ook flink overprikkeld kan voelen waarbij het niet bepaald aangenaam meer is. Daardoor ging ik me afvragen, is er nog een overtreffende trap van overexcitabilities :D.

Re: overexcitablities

Geplaatst: di 14 aug 2012, 14:35
door Rianne
somuchmorethanjustoverexcitabilities :mrgreen:

Re: overexcitablities

Geplaatst: di 14 aug 2012, 16:44
door setareh
Inderdaad heel herkenbaar, ik heb ze alle 5 aangevinkt. Waar ik persoonlijk het meeste last van heb zijn de psychomotorische en de emotionele. Ik moet altijd met mijn handen of voeten iets doen, zit ik bijv. te lezen dan ga ik nagelbijten, aan mijn wimpers of wenkbrauwen trekken e.d. Dus mijn nagels zien er niet uit :? . Het emotionele is vooral lastig als ik met anderen over mezelf of mijn kinderen moet praten, dan schiet ik al gauw vol. Heel lastig als je met de leraar over je kind moet praten :( .

Re: overexcitablities

Geplaatst: di 14 aug 2012, 19:51
door Mie
Herken ze alle 5 in sterke mate.