Tuurlijk zal er enige samenhang zijn tussen biologische eigenschappen, functies etc en trekken, gedrag enz.Kaze schreef:Men beweert dat de big five niet theoretisch onderbouwd is. Dat is oorspronkelijk ook zo. Maar tegenwoordig denkt men toch dat de factoren samenhangen met de biochemische samenstelling van het brein? De hoeveelheid (of balans) van bepaalde neurotransmitters is toch voorspellend voor karaktertrekken?
Statistiek is je theorie, gegoten in een expliciet model. Sexy statistiek is dus je sexy theorie; de statistische toets een toets van die theorie.peterA schreef:Tuurlijk zal er enige samenhang zijn tussen biologische eigenschappen, functies etc en trekken, gedrag enz.Kaze schreef:Men beweert dat de big five niet theoretisch onderbouwd is. Dat is oorspronkelijk ook zo. Maar tegenwoordig denkt men toch dat de factoren samenhangen met de biochemische samenstelling van het brein? De hoeveelheid (of balans) van bepaalde neurotransmitters is toch voorspellend voor karaktertrekken?
De vraag is hoe eenduidig die samenhang zal blijken te zijn.
De big five trekken zijn dus vanuit taal gedestilleerd...vanuit de sociale waarneming van de ander (ook het zelf is een 'ander' als je een 3e pers. perspectief aanneemt)
bijgevolg blijft dit gebaseerd op een volkspsychologische waarneming, en dan mag men nog zo zorgvuldig clusteren, en ook psychologische termen aan de clusters toevoegen naast die meer volkspsychologische beschrijvingen, die subjectieve sociale invalshoek blijft de basis. Sexy statistiek doet het allemaal wel heel wetenschappelijk lijken, en het is ook wetenschappelijk, binnen de beperkingen van de rationale die wordt gehanteerd, en dat is die socio-psy waarneming.
Het lijkt me ietwat naief te verwachten dat deze clusters met biologische eigenschappen, functies enz zouden overeen komen.
Net alsof je een auto tracht te begrijpen door op een terrasje die auto's waar te nemen, je zult er toch op een bepaalde dag je gereedschapskoffertje moeten bij halen als je causaal wil 'verklaren' naast verhelderen en beschrijven.
voor mij is de big5 benadering eerder beschrijvend dan verklarend, en de biologie eerder verklarend dan beschrijvend, dit terwijl beiden verhelderend zijn.
'Big five' komt uit alfa-wetenschap, biochemie in de brein is beta. Het lijkt mij ook dat hoe een persoon zich gedraagt, grotendeels voortvloeit uit de stofjes die in onze lichaam vrijkomen, en het vormt hoe de persoon 'is' (wiring?). Omgekeerd ook, de genen bepalen welke of hoeveel stofjes er vrijkomen. Het lijkt me een samenspel die niet afzonderlijk door de psychologie of biologie van een persoon te verklaren valt, maar ook met omgevingsfactoren.ik ben ervan overtuigd dat verschillen in neurotransmitters/biochemie redelijk wat verklaart (intelligentie bijvoorbeeld hangt eerder samen met de 'wiring' van het brein en niet zozeer met de biochemische samenstelling).
De big 5/persoonlijkheid IS een model.Zarathustra schreef:Is persoonlijkheid ook een construct?kan je persoonlijkheid deconstrueren (of modelleren)?
'big five' (kenmerken of factoren, uit te splitsen naar facetten)
Dat lijkt me niet juist. De Big 5 komt iig uit de gamma-wetenschap. Bij biochemie hangt het ervan af waar we het over hebben. Als we het over cellen hebben, dan is beta ok als we het over persoonlijkheid en/of gedrag hebben dan is het gamma-wetenschap.'Big five' komt uit alfa-wetenschap, biochemie in de brein is beta.
Zo'n eenrichtingsverkeer is het niet. De stoffen komen net zo goed voort uit ons gedrag. Genen bepalen niet welke stoffen vrijkomen (je genen zijn namelijk constanten terwijl de stoffen die vrijkomen niet constant zijn). Omgevingsfactoren is ook psychologie en biologie.Het lijkt mij ook dat hoe een persoon zich gedraagt, grotendeels voortvloeit uit de stofjes die in onze lichaam vrijkomen, en het vormt hoe de persoon 'is' (wiring?). Omgekeerd ook, de genen bepalen welke of hoeveel stofjes er vrijkomen. Het lijkt me een samenspel die niet afzonderlijk door de psychologie of biologie van een persoon te verklaren valt, maar ook met omgevingsfactoren.
Ik raak even verdwaald in de terminologie hier (moest zelfs even opzoeken wat psychometrie betekent).De big 5/persoonlijkheid IS een model.
Wat bedoel je met facetten? In de psychometrische zin? (het wordt nogal ingewikkeld als men psychometrische termen gebruikt op een niet psychometrische manier als men over psychometrische constructen praat)
'Big five' komt uit alfa-wetenschap, biochemie in de brein is beta.
Lastige vraag. Jij en ik zijn reële objecten (nou ja, zelfs dat kun je je afvragen. In ieder geval zijn jouw en mijn lichaam lichaam reële objecten). Is lengte of grootte een construct? Misschien. Maar ik denk dat je de lengtes/groottes van onze lichamen weer als reëel kan opvatten. Een onderscheid tussen een reële variabele en een niet reële variabele (zoals bijvoorbeeld economische indices) lijkt me gerechtvaardigd.Zarathustra schreef:Hoogbegaafdheid noem je een construct, maar intelligentie en persoonlijkheid is toch ook een construct? Maar voor de laatste twee hebben we modellen voor?
Ja, dat lijkt me een mooie samenvatting.Voor mij is een construct iets wat niet daadwerklijk afgebakend en aanwijsbaar bestaat, maar een concept (ik heb het gevoel dat ik de term construct niet juist gebruik).
Volgens mij ook. Maar het kan natuurlijk zijn dat aan, bijvoorbeeld, de tot nu toe niet-reële variabele extraversie een reële variabele ten grondslag ligt. Genen - overerfbare eenheden - waren in de tijd van Mendel (de 'uitvinder' van genen) ook constructen. Een eeuw later bleken de overerfbare eenheden ook daadwerkelijk te bestaan. Ze zijn stukjes DNA.Introvert en extravert zijn ook concepten, en biologie ook. Volgens mij zijn concepten nauwelijks uit te werken, omdat het voor verschillende visies en interpretatie vatbaar zijn, zodat een model nooit af is.
In de meest populaire theorie ja.Ik las dat er 5 factoren of kenmerken zijn.
Nou, daarover kan ik dus niets vinden. Naar mijn weten is de Big 5 geen facetmodel, maar een hierarchisch factor model.Deze worden onderverdeeld in facetten.
Die verwarring is er bij mij nog steeds, want bedoel je nou facet in de psychometrische zin, d.w.z. als in een facetmodel, of gebruik je facet zoals in algemeen spraakgebruik, vergelijkbaar met de term aspect?Daar was wat verwarring over dus ik vatte het even.