Afhaken en niet meer kunnen nadenken

[mariskakien]

Heel graag krijg ik jullie adviezen en ideeen over het volgende.
Al jaren werk ik voor de lokale overheid. Ik ben inmiddels 36 jaar, heb opleiding in de psychologie en marketing. Inmiddels ben ik erachter gekomen dat mijn talent ligt in het creëren en het vanuit een inhoudelijk proces in gang zetten van nieuwe ontwikkelingen, en dat ik daarbij graag een verdieping in (wetenschappelijke) kennis maak en (gebruikers)onderzoek doe. Door mijn frustraties in mijn werk (mijn talenten zijn op dit moment overbodig bij deze overheid), ben ik jaren geleden al met mijn leidinggevende in gesprek gegaan en heb ik besloten te gaan studeren aan de Kunstacademie. Wel creatief maar toch wat te praktisch en weinig inhoudelijk, en uiteindelijk haakte ik ook daarin af. Mijn bijzondere combinatie van kennis en vaardigheden beschouw ik als een zegen. Er is alleen een grote maar: ik werk nog steeds voor diezelfde lokale overheid! Want door mijn inzet voor een opleiding en een vak dat ik nu volg heb ik nauwelijks tijd gehad om ofwel te solliciteren ofwel voor mezelf te beginnen!
Ik realiseer me best dat dit een luxeprobleem is, maar ik ben juist hartstikke onzeker over mijn prestaties. Hoewel ik weet dat van mij dingen worden verwacht die zo ongeveer het tegenovergestelde zijn van mijn talenten, raak ik in mijn werk geblokkeerd en gefrustreerd. En kan ik niet meer relativeren. Ik moet bijvoorbeeld een presentatie geven aan een raadscommissie over een onderwerp waar het college nog niet over heeft besloten en waarvan kan worden verwacht dat ook de raad hierin geen daadkracht zal tonen. Politieke gevoeligheden leiden tot achteroverleunen en afwachten tot de volgende collegeperiode. Maar dat duurt nog een jaar! En blijkbaar accepteert met dit feit en het feit dat ik daar nog een jaar mee bezig zal zijn!
Zolang ik geen ander werk heb, zal ik dit soort situaties nog even moeten volhouden helaas. Ik richt me zoveel als mogelijk op de toekomst en een andere baan. Maar het probleem is dus dat het me dermate blokkeert dat ik (normaal met bergen energie) niet vooruit te branden ben en niet meer kan nadenken. En zelfs nachtmerries krijg.

Herkennen jullie dit: geen voortgang of perspectief als oorzaak voor afhaken, niet meer kunnen nadenken en onzeker worden?
Zou een betere aansluiting tussen talenten en functie voldoende zijn om toch om te kunnen gaan met dit soort frustraties in het werk? (het gebeurt me vast nog vaker dat ik het gevoel krijg zinloos bezig te zijn)

[Archie Bunker]

Afhaken en niet meer na kunnen denken

Jouw verhaal is voor mij heel herkenbaar. Ik heb meermalig dit soort situaties meegemaakt. Soms dagen en soms weken dat ik in mijn denken vastzit. Niet meer los komt uit die vastgelopen denkwijze. Meestal omdat ik de situatie niet kan plaatsen en totaal niet meer begrijpt of dat ik het gevoel heb dat ik gevangen wordt in een (manipulatief) proces van een ander over mij waar ik niets meer mee kan en ook geen enkele positieve gedachte kan vinden om dat te doorgronden, om te buigen of gedachte waardoor ik weer verder kan. En vaak was het bij mij een proces waarbij ik mee ging in de organisatie of de relatie totdat ik erachter kwam dat ik zoveel van mezelf heb ingeleverd of ben aangepast dat er weinig meer over bleef van mijn doel en enthousiasme.

In dat soort situaties vraag ik me altijd af of ik het wel goed zie of ik nu gek ben of wat dan ook. Ik ben dan enorm verbaast tot het onbegrijpbare. Ik voel me dan onbegrepen, aan de kant gezet, gefrustreerd en met een groeiende boosheid en agressie. Ik wordt dan afwisselend kwaad naast dat ik me af blijft vragen hoe dat komt en waar ik me druk om maakt en hoe ik het op kan lossen. Soms moet je je erbij neerleggen dat jij dat niet op kan lossen maar die gedachte werkt dan vaak al niet meer. Mij maakt het dan afwisselend nog bozer.

Relativeren werkt niet, negeren ook niet, ombuigen lukt niet, je staat mbt die situatie schaakmat. Je kunt niet vooruit of achteruit net als op een schaakbord. Je staat – daarin – vast. Muurvast. En elke keer dat je er weer aan denkt kom je weer in dezelfde onoplosbare gedachtestroom. Soms dat ik wakker schrikt of dat ik ’s morgen bij het wakker worden direct weer denkt aan die situatie met als gevolg dat ik met een duf zwaar en beladen gevoel de dag maar weer begint met enorme tegenzin.
Ik zie dan dat ik letterlijk de gevangene wordt van mijn eigen denken. Opgesloten en afgesloten waarbij ik de hele dag als een soort hersenloze zombie met een soort kortsluiting rondloop en afwezig ben.

Dus herkenbaar. De enige oplossing die ik zie en bij mij soms werkt is om je te richten op iets anders waar je wel mee verder kunt en vooral met anderen praten en vertellen. Keer op keer aan verschillende of dezelfde mensen vertellen . Maar kies daar iemand voor die alleen luistert en vooral niet oplossingsgericht mee te moeten denken. Iemand die alleen maar luistert en meeleeft. Hooguit vragen stel over jouw manier van benaderen en denken om jouw logica te begrijpen maar geen oplosser.

Schrijven wil ook nog wel eens helpen bij mij. Beschrijf het gebeuren zo gedetailleerd mogelijk en lees het, verbeter het en lees het opnieuw. Beschrijf jouw zienswijze en jouw gevoelens en wat het met je doet. Probeer letterlijk af te rekenen juist door het vanuit je denken over te brengen naar buiten zodat het niet meer alleen in je hoofd zit.

Een andere mogelijkheid is, en dat is dan oplossinggericht waar jij mogelijk geen biet aan heb, is dat je gaat praten met de afzonderlijke individuen van die fracties om de zaak vlot te trekken. Maar dat is een gedachte van mij waar ik zelf geen enkele ervaring mee heb gehad.

Ook zou je je leidinggevende hierover kunnen informeren en uit leggen wat het met je doet en of je (tijdelijk) of ernaast een andere nieuwe uitdaging mag ondernemen.
Dat hangt weer af van je relatie met hem of haar en de mogelijkheden.

Ga vooral niet zoals ik neigt te doen in je eentje zitten. Doe iets, wandelen of schoonmaken of dingen samen met anderen. Dat werkt bij mij soms maar ook vaak alleen voor de korte duur. Het probleem blijft dus moet je er iets mee.

Meestal ging ik ten einde raad, weg bij die organisatie en zocht ik ander werk als het echt niet meer te harden was. Maar dat lost niets op omdat mijn ervaring is dat in een nieuwe situatie of werkplek meestal weer dezelfde dingen naar boven komen.

Het heeft wel iets te maken met talenten en functie maar meer met je werkopvatting en houding mbt jouw manier van denken en dat van anderen waar je afhankelijk van bent of waar je jezelf afhankelijk van heb gemaakt. Let wel die manier van denken is niet slecht of beter maar anders. Ik als vermeend HBer ervaar mezelf eerder als star in mijn denklogica maar dat kan ook zijn omdat ik 59 ben geworden en de ouderdom mogelijk al toeslaat.

Ik vermoed dat het hebben van HB meer te maken heeft met een zelf aangeleerd vermogen om veiligheid voor jezelf te creëren (ik denk dus ik ben) vanuit de jeugd om onbegrijpelijke situaties en eigen frustratie daaruit een plaats te geven, te verwerken en te overleven. Als die situatie weer precies hetzelfde is als situaties uit je jeugd kan het zijn dat dezelfde verdediging of veiligheidsstrategie onbewust wordt geactiveerd om de situatie te begrijpen welke dan weer indruist tegen je gevoel. Net als vroeger waarbij je als kind je denken gebruikte om veiligheid te creëren tegen je gevoel in om de eenvoudige reden dat sommige opvattingen en beslissingen van ouders of volwassenen waar je afhankelijk van was onbegrijpelijk waren en indruiste tegen je gevoel. Maar dat is voor mij mijn theorie om mezelf te begrijpen en misschien de grootst mogelijke onzin voor iemand anders.

Veel sterkte
Groet Eduard

[mariskakien]

Mooie reactie, Eduard, dank voor het advies.

Ik ervaar ook dat het afhankelijk zijn soms een noodzakelijk kwaad is. Voor mezelf werken is een heel aantrekkelijk perspectief, maar is op zichzelf geen oplossing. Ik wil me niet te kwetsbaar (en daardoor juist extra afhankelijk) maken en zie mezelf liever werken als specialist in een bepaalde organisatie. Elke nieuwe interne opdracht bij mijn huidige werkgever leidde tot nu toe tot dezelfde frustraties. Maar inmiddels maak ik wel duidelijk dat ik een mening heb en dat het voor iedereen beter is als ik een opdracht krijg waarin een resultaat wordt verwacht en waarin er ruimte is voor het mede bepalen van methode en beoogd resultaat. Ik ben daarbij over mijn angst heengestapt om arrogant gevonden te worden.
En ik verkondig dat ik andere dingen naast mijn werk doe (ik werk parttime) om me te ontwikkelen en niet om zo snel mogelijk mijn baan op te zeggen. De meesten kunnen mijn keuzes voor studie e.d. namelijk niet echt goed begrijpen, maar termen als hybride werken en De Nieuwe Ambtenaar zijn bij ons wel geaccepteerd. En dit geeft mij de ruimte me te ontwikkelen.
Inmiddels heb ik gelukkig een veel beter passende opdracht gekregen en ben van plan om ook nog wat gericht aan loopbaanontwikkeling te doen. En dan toch hopelijk snel een beter passende baan naast of ter vervanging van mijn huidige werk te vinden.
Ik ben dus een stapje verder en dichterbij waar ik wil staan.

Groeten,
Mariska

[mbl]

Ik moet bijvoorbeeld een presentatie geven aan een raadscommissie over een onderwerp waar het college nog niet over heeft besloten en waarvan kan worden verwacht dat ook de raad hierin geen daadkracht zal tonen. Politieke gevoeligheden leiden tot achteroverleunen en afwachten tot de volgende collegeperiode. Maar dat duurt nog een jaar! En blijkbaar accepteert met dit feit en het feit dat ik daar nog een jaar mee bezig zal zijn!

Ja... politieke besluitvorming is niet een proces voor mensen die van doorpakken houden Een heikel punt doorschuiven tot na de verkiezingen is ook niet raar, dan kan het tot inzet van de verkiezingen gemaakt worden, áls het iets is wat zo lang kan wachten. Kennelijk is dat zo. Vervelend voor de beleidsmedewerkers op dat dossier die graag dóór willen, maarja... zo is het politieke spel.

Het bedrijfsleven is in die zin anders, dat daar veel (VEEL) sneller geschakeld wordt, maar daar ga je de verdieping weer missen: beslissingen worden meestal niet zorgvuldig onderbouwd.

Herkennen jullie dit: geen voortgang of perspectief als oorzaak voor afhaken, niet meer kunnen nadenken en onzeker worden?

Niet zozeer die onzekerheid, maar de rest wel, ja.
Wat dan ook gebeurt is dat ik slordig word en steken laat vallen, als ik té lang hetzelfde doe. Repeterend werk is echt heel moeilijk voor me.

Maar als ik je zo hoor ben je al behoorlijk ver in het vinden van een modus die voor jou werkt. Deeltijd, interessantere dingen ernaast, prima toch? Ik vraag me bijna af wat het probleem nog is! (maar ondertussen snap ik het eigenlijk wel...)

Zou een betere aansluiting tussen talenten en functie voldoende zijn om toch om te kunnen gaan met dit soort frustraties in het werk? (het gebeurt me vast nog vaker dat ik het gevoel krijg zinloos bezig te zijn)

Dat heb je natuurlijk altijd, zeker als je niet zelf aan het roer staat van de organisatie waar je werkt. Als je niet tegen weinig voortgang kan, moet je niet bij (semi)overheid gaan werken, dat vooroordeel heeft een flinke kern van waarheid. Maar in het bedrijfsleven loop je weer tegen andere dingen aan, en evenzeer repeterend werk.

[Suus]

Ik herken je worsteling Mariska!
In mijn geval is het misschien wel een levenslange worsteling. Het is een soort golfbeweging, periode van onvrede en frustratie worden afgewisseld met perioden van rust en acceptatie en heel soms een positieve flow waarin je bergen zinvol werk kunt verrichten.
Als je dan weer eens in zo'n dal zit ben je geneigd te denken aan alle vorige keren dat je er ook tegenaan liep, en dat helpt niet echt.
Heb je zelf het gevoel dat je gelukkig zult zijn wanneer je je talent kunt inzetten? Is jouw talent dan dermate afgebakend? Want een valkuil van vele HB-ers is dat ze in heel veel dingen goed zijn en juist al die talenten willen benutten en dat kan bijna nooit tegelijkertijd of afwisselend in dezelfde functie. De kans dat je blijft zitten met een onbevredigd gevoel is dus groot.
Ik heb geen oplossing voor jou. Maar voor mij is de rol van mijn leidinggevende cruciaal. Ik kan niet werken voor iemand wiens beweegredenen ik niet begrijp of waar ik ronduit geen respect voor op kan brengen. Dat is echt uitgesloten. Ik heb liever 10 vreselijke directe collega's dan een waardeloze leidinggevende. Gelukkig heb ik nu een leidinggevende die mijn ideeën graag hoort en ook toepast (waardering!! erg belangrijk) en wie ik ook nog eens in hoge mate respecteer. Ik ben overwegend positief. En na een mislukte -5 jaar durende- poging om mijn eigen zaak van de grond te krijgen accepteer ik de situatie. Maar het feit dat ik nu zit te internetten terwijl ik eigenlijk te lange rapporten moet lezen, zegt genoeg.
Door me net als jij in mijn vrije tijd met veel verschillende zaken bezig te houden, blijft er voldoende uitdaging.
Helaas is de arbeidsmarkt momenteel niet zo dat je een fraai carrière plan kunt uitrollen. Maar probeer wel werk te vinden met in ieder geval behoorlijk wat afwisseling. Herhaling en onzinnig werk zijn echt dodelijk.

Iedere mens heeft een zekere behoefte om gezien en gewaardeerd te worden. Draag jij wel eens oplossingen aan voor problemen die anderen nog niet eens gesignaleerd hebben? Dan moet je eerst lobbyen om te zorgen dat het probleem herkent wordt. Ik heb vroeger ook wel eens de fout gemaakt om probleem en oplossing tegelijkertijd in een belangrijke vergadering ter sprake te brengen. Dan is de kans om niet gehoord te worden erg groot. De gemiddelde toehoorder kan niet zo snel schakelijken en haakt dus af. Zonde van het werk en weer een bron van frustratie er bij. Speelt dat misschien ook bij jou?

[Ying]

Eduard, wat heb je dat prachtig beschreven. Ik herken dat heel erg. Jouw oplossingen onderschrijf ik. Aanvullend kwam in me op, dat je als hb de ander vaak overschat en je daarom machtelozer voelt dan nodig is. Jezelf disidentificeren van je gedachten door erover te schrijven en te praten, je dus bewust losmaken van je gedachtegang, is een goede aanpak. Wel lastig je.
Bedankt voor je inzichten.
Groeten, Ying

[Finisterre]

Grappig om je eigen ervaringen door anderen op geschreven te zien. Heel herkenbaar al deze zaken:

- afwisseling nodig hebben;
- zinvol werk willen leveren, naar een doel toe willen werken;
- efficiënt willen werken;
- een begripvolle, flexibele baas met veel zelfvertrouwen nodig hebben, die kan en durft te luisteren naar wat je bij te dragen hebt;

Maar ook:
- soms te veel op inhoud gericht zijn en proces en relatie (politiek gedoe) vergeten, of er geen geduld voor hebben;
- niet snappen dat anderen soms simpelweg niet direct tot de inzichten kunnen komen die jij al lang hebt;
- sneller willen en meer willen en weinig geduld hebben ten opzichte van procedures, protocollen en wellicht ook collega's en leidinggevenden.

Waar ik maar mee wil zeggen dat ik denk dat je deels op zoek kunt (moet?) naar werk dat bij je past en waar je iets in kwijt kunt, maar deels is het ook het leerproces om beter om te gaan met hoe organisaties nu eenmaal werken. Ik ben hier zelf druk mee bezig, dus heb ik het zeker nog niet voor elkaar. Het klinkt alsof jij op de goede weg zit. Zijn er wat dat betreft nog nieuwe ontwikkelingen sinds juni?