Geen biologische kinderen willen, o.a. om HB.

[Hoofbegaafd]

En ook dat kan allemaal aangeleerd worden. De psychiatrie maakt je kinderen gek dump ze daar maar niet. beter ze zelf alles leren.

[Hoofbegaafd]

Tenzij je echt niet weet hoe je het aan moet pakken.. dan betwijfel ik of het verstandig is eraan te beginnen. Een gesprek met een wijs iemand kan wonderen doen. Iedereen is in staat inzichten door te geven. Maar welke zijn het bruikbaarste......

Go with the flow. goed advies totdat de flow weg lijkt te zijn.

[Oscar]

Handvaten om met de maatschappij om te gaan?
Het enige wat je nodig hebt is een relativeringsvermogen.

Wat je nodig hebt is niet altijd iets wat je hebt, laat staan er ooit kundig in te kunnen worden. Ik vind het wel degelijk belangrijk om mijn kinderen handvatten te kunnen geven. Zoals ik zei, de kans dat ze Asperger krijgen is aanwezig. En nu ken ik mezelf toevallig een beetje en mag ik me graag aan een bepaalde routine (Wat voor mij een handvat is)vasthouden wat me helpt om nog enigszins te kunnen functioneren in een massa.

[Cassanne]

Ik had me nog nooit verdiept in hb toen ik besloot een kind te krijgen. Maar ik had wel vanaf dat moment het voornemen dat ik het zou stimuleren, niet in de mal van het gemiddelde zou dwingen en het ook nooit zou dwingen om naar een reguliere school te gaan als het daar ongelukkig zou zijn.

Ik heb wel erg getwijfeld, achteraf was dat vooral faalangst, het idee dat ik eigenlijk perfect zou moeten zijn. Heb de stap gelukkig toch gewaagd, want angst moet naar mijn mening nooit de doorslag geven.

Nu moet ik zeggen dat ik baby's helemaal niet leuk vind, maar hb-kinderen wel (de mijne dan. Twee is wel genoeg )

[Vuurvliegje]

Handvaten om met de maatschappij om te gaan?
Het enige wat je nodig hebt is een relativeringsvermogen.

Ik deel deze mening met HB, relativeringsvermogen is vrij essentieel om te kunnen functioneren en zeker ook iets dat kan worden aangeleerd.

Wat je nodig hebt is niet altijd iets wat je hebt, laat staan er ooit kundig in te kunnen worden. Ik vind het wel degelijk belangrijk om mijn kinderen handvatten te kunnen geven. Zoals ik zei, de kans dat ze Asperger krijgen is aanwezig. En nu ken ik mezelf toevallig een beetje en mag ik me graag aan een bepaalde routine (Wat voor mij een handvat is)vasthouden wat me helpt om nog enigszins te kunnen functioneren in een massa.

Oscar Asperger is niet iets dat je kunt krijgen, je wordt ermee geboren.
Handvaten om met je HB zijn of Asperger zijn kunnen omgaan is zeker zinvol.
Er bestaan bijzonder veel goede boeken over dit onderwerp.
Als je wilt kan ik wel een paar tips geven.

[Luna]

Ik ervaar hb zijn niet als een soort erfelijke aandoening. Het heeft me juist een rijk leven gebracht. Rijk in mijn gedachtenwereld en rijk in mijn gevoelswereld. Alhoewel ik met name in mijn jeugd voldoende problemen ervaren heb (gepest worden en voelen dat je er niet bij hoort omdat je anders bent) en ook mijn werkzame leven niet altijd makkelijk was, heb ik gewoon een heel leuk leven. Ik ben doorgaans opgewekt en vrolijk en zie in hb zijn geen enkele reden om geen kinderen te krijgen. Dit heb ik dan ook nooit meegenomen in mijn beslissing om kinderen te willen. Wel vele andere vragen, maar daar hebben we het nu niet over.
Mijn kinderen zijn leuke mensen die inderdaad beide hb zijn. Het is frustrerend om toe te kijken hoe zij voor een deel tegen dezelfde problemen aanlopen als ik. Dat is soms ook pijnlijk. Het feit dat zij weten dat ze hb zijn, ik dat weet, de scholen het weten etc, maakt hun schoolse leven al een stuk makkelijker.
Wij hebben het als gezin heel leuk met elkaar en binnen ons gezin en mijn familie is hb zijn de regel en geen uitzondering. Mijn oudste dochter omringt zich op een reguliere basisschool met een heel leuke groep hb-kids, mijn jongste is heerlijk op haar plek in een Leonardo-klas, mijn man werkt in een omgeving met alleen maar mensen met een getest iq van 120+ en ik heb ook werk gevonden dat mij uitdaagt.
Nee, ik zie hb totaal niet als een belemmerende factor om kids te krijgen.

[m1960]

Ik ben het helemaal met je eens Luna. Ieder zijn/ haar leven is niet van te voren 100% te plannen, noch kun je je kind voor alle mogelijke problemen beschermen of behoeden. Leren met moeilijkheden om te gaan is ook een vorm van ontwikkelen en dat ontwi8kkelen duurt een heel leven lang.

Groetjes Marlou

[Oscar]

Handvaten om met de maatschappij om te gaan?
Het enige wat je nodig hebt is een relativeringsvermogen.

Ik deel deze mening met HB, relativeringsvermogen is vrij essentieel om te kunnen functioneren en zeker ook iets dat kan worden aangeleerd.

Wat je nodig hebt is niet altijd iets wat je hebt, laat staan er ooit kundig in te kunnen worden. Ik vind het wel degelijk belangrijk om mijn kinderen handvatten te kunnen geven. Zoals ik zei, de kans dat ze Asperger krijgen is aanwezig. En nu ken ik mezelf toevallig een beetje en mag ik me graag aan een bepaalde routine (Wat voor mij een handvat is)vasthouden wat me helpt om nog enigszins te kunnen functioneren in een massa.

Oscar Asperger is niet iets dat je kunt krijgen, je wordt ermee geboren.
Handvaten om met je HB zijn of Asperger zijn kunnen omgaan is zeker zinvol.
Er bestaan bijzonder veel goede boeken over dit onderwerp.
Als je wilt kan ik wel een paar tips geven.

Dat weet ik ook wel dat je ermee geboren werd. Ik heb het immers. Mijn broer heeft 2 kinderen, 1 wel en 1 niet Asperger. Dus er zit alsnog een kans in dat het overgedragen wordt. Dat bedoel ik er dus ook mee.

[rewind]

Wanneer is een leven eigenlijk zinvol? En moet een leven per definitie zinvol zijn? Zou je ook niet kunnen zeggen: voortplanting is een natuurlijk mechanisme. Laat het lekker zijn gang gaan. (hahaha, zit iedereen straks met 15 kinderen ). Zo bedoel ik het niet en van mij mogen mensen best kiezen voor kinderloos.

Maar: als argument hb, waarom?
Er zijn legio kinderen die niet gelukkig worden in dit leven. Vooral ook geen hb. Is dat slecht? Is hun leven waist? Had iemand deze ouders tegen moeten houden toen ze sex hadden (onbeschermd of beschermd) Wat is leven dan eigenlijk? Moet je iets wat pijn doet maar niet doen? Heb je als ouders de taak om kinderen gelukkig te maken? (vind ik niet). Waarom zetten we kinderen op de wereld? (oerwens? wat is dat? om kleine zelfjes te maken? Ik weet dat allemaal niet. ) Je kunt ook zeggen dat dat de extra uitdaging is die je neemt in je eigen leven. Je bent volwassen, hebt een relatie (liefst stabiel). Het is iets compleet anders dat je niet kunt ervaren en leren als je zelf geen kinderen hebt. Het hebben van kinderen is een levensles. Heel egoïstisch lijkt dat zoals ik dat schrijf. IK leer ervan, ik leer ervan dat ik er bar weinig toe doe in het leven van mijn kinderen. Ik leer afscheid nemen, telkens weer. Misschien dat ik als ik oud word ook gemakkelijk dood kan gaan (juist omdat ik dat loslaten heb geleerd). (ps: mijn kinderen zeggen redelijk vaak dat ik een goede moeder ben en ik heb ze nooit gedwongen om dat te zeggen, ze zijn wel zo oud dat ze dat weten).

Van een heel andere orde zijn mijn redeneringen dus. Is het belangrijk wat je kinderen biedt? Aan die discussie zal nooit een einde komen. (liefde, wat is dat? geld wat is dat? (wanneer genoeg... en je kunt je kinderen niet tegen tegenslagen beschermen, zou je ook nooit moeten willen).

Neem wat hier getypt heb niet al te letterlijk: natuurlijk begrijp ik mensen zonder kinderen, maar ik wil niet in de positie komen dat anderen kunnen bepalen wat een nuttig leven is of niet. Dan zou je op voorhand alweer mensen moeten gaan steriliseren (want hebben mensen dan de vrijheid nog wel, weer een heel andere discussie). Daarom stel ik relatief weinig eisen aan het leven van een kind. (voor het gemak....). Je kunt de toekomst nooit voorspellen en je kunt niet voorschrijven aan anderen hoe zij zich bij iets moeten voelen.

[Felidae]

Ik kom nog maar net op dit forum kijken, wat fijn dat dit soort topics bestaan!

Ja, ja, ja, ik heb hierover nagedacht. En ik heb ook het gevoel dat veel mensen er te weinig over nadenken.

Voor mezelf ben ik er nog niet helemaal uit, om eerlijk te zijn. Ik ben pas 23 en vind dit iets voor over zo'n 5 a 7 jaar (ik heb me verdiept in de biologische bezwaren, maar oud kinderen krijgen zit in onze familie, mijn moeder was 41 bij mijn geboorte, dus 30 vind ik schappelijk). In ieder geval heb ik alle respect voor mensen die om deze of andere redenen besluiten om geen kinderen te nemen. Ik zie kinderen nemen toch vooral als een egoïstische keuze: je doet het omdat je ze wil en denkt dat je ze een goed thuis kan bieden. Ik kan me niet voorstellen dat er mensen zijn die enkel een kind nemen om "bij te dragen aan de samenleving" of iets dergelijks.

Waar ik vooral bang voor ben, is niet de overdracht van HB an sich, maar voor kinderen die wat IQ betreft juist erg veel van mij verschillen. Kan ik als HB-ouder wel goed omgaan met een kind met een extreem hoog IQ, een gemiddeld IQ, of zelfs een laag IQ? Vrijwel alle problemen die ik heb gehad als kind werden veroorzaakt door volwassenen die mij niet begrepen. Daarbij speelt mee dat niemand wist dat ik HB en HSP was. Stel, ik krijg een kind dat niet HB is, met een heel gemiddeld IQ. Zal ik zelf dan niet die onbegripvolle volwassene zijn? Hoe is het voor zo'n kind op op te groeien bij twee zeer intelligente ouders? Zelf heb ik altijd druk ervaren omdat mijn ouders beiden hoogopgeleid zijn.

Het krijgen van een HB-kind lijkt me voor mij en het kind juist de meest prettige optie. Het leven is niet makkelijk als HB, maar dat geldt ook voor andere mensen (makkelijk gezegd, dat wel). Ik zie HB als een kwaliteit. Mits niet ontkend en/of onderdrukt kan een HB een fantastische creatieve, innovatieve, originele bijdrage aan de samenleving leveren (dit kan zo op een overheidsfolder... ) en een gelukkig en vol mens worden (zweverige alternatieve folder). Een HB-kind kan ik op weg helpen met mijn kennis, ik zou op de juiste plekken hulp kunnen zoeken. Het lijkt me veel lastiger om me als HB & HSP-ouder "normaal" te gedragen naar een niet-HB kind. Daar zijn minder boeken over, er zijn geen scholen voor of clubs... Ik zou me misschien een slechte ouder gaan voelen. Stel ik krijg een super druk, niet-HSP kind. Is dat niet doodvermoeiend? Hoe ga je daarmee om? Je hebt het niet voor het kiezen ten slotte...

Anyways, ik stel het nog even uit tot ik de 30 nader. Het leven valt ten slotte niet te plannen. Maar fijn dat meer mensen hierover brainstormen.

[Cassanne]

Felidae, jij wil nog gaan promoveren, toch? Dan zou ik de beslissing inderdaad uitstellen tot daarna (als je vriend daar ook mee kan leven, natuurlijk... die heeft waarschijnlijk ook een mening). Het is goed om er veel over na te denken, en bedenk dan vooral ook hoe je het met werk en opvang gaat regelen. De kans is groot dat je kind ook hb en hsp zal zijn; wil je die dan naar de kinderopvang brengen, of een gastouder, of whatever - dat gaat niet vanzelfsprekend goed. Dan school, daar moet je ook zelf veel energie in gaan steken, zoals je zelf al weet vanuit je jeugdherinneringen.
En ja: het is doodvermoeiend en je raakt heel snel overprikkeld (ik heb er nu twee... dat gegil steeds...). Dus als je ooit besluit het wel te doen, maak dan eerst een plan voor de verzorging waarbij er met iedereen rekening gehouden wordt

[danser]

Felidae, ik heb twee meiden, waarvan één met hb trekjes en de ander doorloopt op cognitief gebied een meer gemiddeld pad (voor zover je er al iets over kunt zeggen... ze zijn nog zo klein). Ik kan je geruststellen, ik kan met beiden omgaan . Kinderen kunnen nl. zelf héél goed aangeven welke behoefte ze hebben (en zodra ze kunnen praten begrijpen wij ouders het ook beter ). Oudste wil alles weten over dinosaurussen en het menselijk lichaam. Jongste wil als drie-jarige fietsen zonder zijwieltjes en mij gebruiken als klimrek. Mama is game for both! .
Belangrijk is dat je naar ze luistert, kijkt naar wie ze zijn, van alles aanbiedt en dan volgt en stimuleert in wat zíj graag willen. Plus nog een beetje helpt bij alles wat 'moet'
Hoe het over 10 jaar zal zijn weet ik niet natuurlijk. maar ik vermoed dat zolang ik dit in het achterhoofd houd, dat het wel goed zal komen... En dat is bij jou ook vast zo...

[danser]

En iets meer on topic: Ik respecteer ieders beslissing om wel of geen kinderen te willen krijgen (je néémt kinderen niet... en of je ze kríjgt moet je nog maar afwachten. Dat is helemaal niet zo vanzelfsprekend....).
Zeker als ook sprake is van mogelijke depressies of aandoeningen als ass oid die het voor een kind moeilijker maken om in de maatschappij te functioneren.

Maar eerlijk gezegd denk ik soms ook dat de wereld wel wat aanwas van hb'ertjes kan gebruiken.... en dat het voor hb volwassenen misschien wel eens makkelijker zou kunnen zijn als de keuze hun uit handen zou zijn genomen. .... (btw: ik ben absoluut blij dat we die keuzevrijheid voor 'nee' in ieder geval hebben, zonder dat dat betekent dat je moet kiezen voor geheelonthouding, maar die keuzevrijheid maakt ook dat we heel bewust voor já moeten kiezen. En dat je wel met hele goede argumenten moet komen om tot dat já te komen.... misschien wel helemaal voor hb'ers die alles van alle kanten bekijken).
In mijn omgeving zie ik heel veel intelligente, fijne mensen (vrouwen vooral) die uiteindelijk geen kinderen krijgen, omdat het er gewoon niet van gekomen is. Meestal ivm relatie die uit is gegaan oid. Juist deze mensen zouden zo'n mooi rolmodel kunnen zijn voor hun kinderen. Zo'n fijne opvoeding kunnen geven. Hun kind zo goed begeleiden op het pad naar volwassenheid. Zie ik in de supermarkt weer een kind van vier ingesnoerd in een buggy, dat wriemelt om te bewegen en dan teruggeduwd wordt in apathie met een zakje koekjes of een flesje met gekleurde, mierzoete inhoud.... Daar mogen van mij meer 'bibliotheekkinderen' tegenover komen te staan.

[Sawi]

Danser, gelukkig kunnen al die leuke, intelligente volwassenen zonder kinderen ook op een andere manier iets betekenen voor kinderen (of onze samenleving), al dan niet hb. De wereld is ook een beetje mooier te maken zonder extra kinderen. (Wat niet betekent dat ik jou visie niet deel. Ik wil alleen ook even een andere kant belichten.)
Ik draag graag bij aan de ontwikkeling van kinderen met een minder kansrijke achtergrond en doe dat door vrijwilligerswerk bij een weekendschool. Ook over pleegzorg heb ik met mijn partner al meer dan eens nagedacht. Toch kiezen mijn partner en ik bewust niet voor eigen kinderen. Niet zozeer omdat we hb zijn en dat niet willen doorgeven (wat nog maar de vraag is of dat gebeurt), maar omdat we weten dat de opvoeding ons zwaar zal vallen. En er zijn al zo veel kinderen die het minder goed hebben en wel een extra steuntje kunnen gebruiken. Ik hoop dan ook op die manier nog veel kinderen iets mee te geven. En hopelijk wordt op die manier de wereld ook een beetje mooier.
Uiteraard vind ik het ieder zijn eigen keuze om wel of niet voor kinderen te kiezen.

[danser]

Sawi daar heb je helemaal gelijk in. En wat mooi dat jullie dat doen. Ware het mij niet vergund geweest zwanger te worden, was ik heel graag pleegouder geworden. Juist idd omdat ik zelf weet hoe belangrijk dit kan zijn voor kinderen die het niet goed hebben.
Maar het gaat ook een klein beetje om het doorgeven van de genen...... . Wellicht een controversiele gedachte.

[lindar76]

Ik geniet er idd wel van te zien hoe de kinderen op me lijken. En op ml. Ik heb er drie, trouwens. Angst hb Door te geven heb/had ik niet (ontdekte het sowieso pas later) , wel angst familie patronen door te geven.

[Cornelis1921]

Ik heb het gevoel dat ik me met dit topic op glad ijs bevind. Ik heb deze gedachte nooit geuit. Ik durf hier niet uitgebreid over te schrijven.

Een tijd terug heb ik me enorm ingelezen in wat hoogbegaafdheid nu eigenlijk inhoudt. Ik herkende enorm veel problemen. En een zeer 'heftige' uitspraak van een man met een IQ van over de 180, die ik verder nergens heb gehoord. 'Ik zou nooit (biologische) kinderen willen. Ik weet dat hoogbegaafdheid erfelijk is. Ik kan niet leven met de gedachte dat het wezen dat ik op de wereld zet (dus voor wiens bestaan hij de verantwoordelijkheid draagt), dezelfde problemen krijgt als ik.' Dit sluit aan bij een gedachte die ik al jaren, niet zonder schaamte want hoe durf ik, bij me draag.

Ik wil niet in detail treden over het waarom. Ik kan alleen zeggen dat hoogbegaafdheid voor mij niet de enige reden is voor het overwegen.

Ik ben wel benieuwd: zijn er mensen die hier wel eens bij stil hebben gestaan?

Nu die man zal wel geen IQ van 180 hebben, want dan zou die beseft hebben dat HB en erfelijkheid maar een heel dun lijntje vormt; statistisch bewijs is slechts statistisch bewijs, maar nog geen hard bewijs. Ook ik heb een hoog IQ, maar ik heb mijzelf nooit willen voortplanten; daar ben ik nou typisch te intelligent voor, want waarom zou men als men zo hoog op evolutionaire ladder zich nu nog willen voortplanten, alsof je dan nog steeds niet iets beters te doen heb dan je in te laten met reproductieve seks. Dat vrouwen, tot aan een zekere leeftijd, een kinderwens hebben kan ik inkomen. Het zijn meestal zij die de drijvende kracht vormen achter de gezinsvorming, dat is evolutionair zo bepaald bij de mens. Ik heb i.i.g. in dit leven nog nooit enige belangstelling gehad voor welke vorm en mate van gezinsvorming dan ook, al ben ik seksueel zeer actief geweest. Nu mijn seks-drive geheel tot rust is gekomen kan ik de menselijke voortplanting en de verschillende drijfveren bij de verschillende betrokkenen ook beter relativeren. Laten wij voorop stellen dat het allemaal niets uitmaakt; who cares? Want het enige dat erg is is het erg vinden zelf. Daarom maakt het niet uit welk Leitmotiv een ieder van de partners heeft bij verwekken van kroost. Ik vermijd het woord nageslacht, want dat is niet het hoofdmotief waarom de mens over gaat tot de daad. Nee, vrouwen vinden het leuk om zwanger te zijn (aandacht ontvangen) en te moederen (aandacht nemen/aandacht geven). Voor mannen daarentegen is reproductieve seks op hun beurt iets waar zij meestal helemaal niet zo bewust bij stil staan, totdat het erop aankomt, en dan heeft de vrouw de regie. Althans dit alles zijn mijn misschien wel hoogstpersoonlijke ervaringen, want ik weet niet hoe het bij u zit of zat. Doch dat gaat mij eigenlijk ook niets aan, zolang jij er maar lol aan beleeft (heeft).

[Kaze]

Na een lange afwezigheid, logde ik weer eens in. Het volgende interessante geval kwam ik tegen

[Er is] sprake van 'regressie naar het midden'. Kinderen van hoogbegaafde ouders hebben gemiddeld genomen een iets lager IQ, dan dat van de ouders. Omgekeerd schijnt ook vaker voor te komen, dat een hoogbegaafd kind geen hoogbegaafde ouders heeft. (Uit: Talent mei 2006).

Klopt. Bij twee bivariaat normaal verdeelde variabelen die geen perfect lineaire samenhang vertonen, is er altijd regressie naar het gemiddelde.

Een dergelijke waarneming is eenvoudig te simuleren door het effectieve IQ te zien als een som van nature en nurture. Stel dat je IQ dan in werkelijkheid een voorstelling is van de som van twee gaussische kansverdelingen.

Dit is op zich ook OK. Zo wordt de mate van erfelijkheid meestal bepaald.

Maar met het volgende ontstaan er problemen:

Onderstaande illustratie geeft dit aan. Random 5000 punten met waarden A en B. De distributies voor A en B zijn gaussisch met 50 als gemiddeld en 10.6 als deviatie. Dit geeft voor de som van A en B 100 als gemiddeld en 15 als deviatie.

Als je dan kijkt naar de groep met A+B>130 en de groep met A>71.78. Dan zie je dat van die tweede groep 76 niet in de eerste groep zitten, en slechts 37 wel in die groep zitten. (Ook omgekeerd tevens, de groep A+B>130 heeft voor een veel groter deel A<71.78 dan A>71.78)

Dit geeft geen goede weergave van de werkelijkheid. Genetische invloeden en omgevingsinvloeden zijn niet onafhankelijk. In andere woorden, omgevingsvariabelen zijn niet willekeurig verdeeld over genotype. Als voorbeeld: Individuen worden niet willekeurig op scholen geplaatst , maar voornamelijk (doch niet enkel en alleen) op basis van hun leerprestaties. In onze maatschappij reflecteren verschillen in opleidingsniveau daardoor geen volledige willekeur maar verschillen in intelligentie, motivatie, persoonlijkheid, interesses, kansen, sociaal economische variabelen, etc (die op zich weer beïnvloed worden door intelligentie, motivatie, persoonlijkheid, interesses, kansen,sociaal economische variabelen van de ouders enz.). Er bestaat in een cultuur als de onze dus een dynamische wisselwerking die omgevingsvariabelen 'tot in substantiële mate matcht' met genotype.

Als je IQ dus als som beschouwt van twee Gausisch verdeelde variabelen: IQ = Genotype(n) + Omgeving(en) (+ eventueel een constante) , dan wordt de variantie in IQ: var(Genotpye(n)) + var(Omgeving(en)) + cov(Genotype(n),Omgeving(en). Waarbij de afkortingen var en cov voor variantie en covariantie staan.

Ik zou zeggen, doe de simulatie eens met je 2 Gaussische verdeelde variabelen, A en B, eens opnieuw, maar zorg er dan voor dat A en B bijvoorbeeld 0.5 met elkaar correleren. Bepaal dan nogmaals de effecten van regressie naar het gemiddelde. Die effecten zullen dan zeker niet zijn verdwenen, maar wel minder groot uitvallen dan als eerder geschetst.

Groet,
Kaze

[Thom]

Na een lange afwezigheid, logde ik weer eens in. Het volgende interessante geval kwam ik tegen...

Welcome back. Inderdaad lang afwezig geweest. En mijn inbreng was zeker interessant...

[Tinus]

Dit geeft geen goede weergave van de werkelijkheid

Ik geef toe dat de 50-50 uit de lucht gegrepen is. Uiteraard kun je die tot een ellips drukken en ook draaien.

Het principe blijft wel gelijk:

http://www.r-fiddle.org/#/fiddle?id=wUZZ2QSk&version=1


Overigens is in bovenstaande voorbeeld wel de vooronderstelling dat de spreiding in IQ niet veranderd in tijd. Er is wel nog meer mis, bijvoorbeeld wat wordt er bedoelt met 50-50? Gelijke bijdrage variantie of gelijke bijdrage aan het gemiddelde?. Anyway, wederom, het principe blijft gelijk, en het ging mij (meer dan drie jaar geleden maar liefst) niet om exacte nummers, en meer om een grafische weergave van het effect 'regressie naar het gemiddelde'.

dan wordt de variantie in IQ: var(Genotpye(n)) + var(Omgeving(en)) + cov(Genotype(n),Omgeving(en).

var(x+y) = var(x) + var(y) + 2 cov(x,y)