Verschil hoogbegaafd en hoogintelligent

[Rianne]

In dit topic kwam het al even voorbij: verschil tussen hoogbegaafd en hoogintelligent.

In mijn contacten met andere HB'ers (oa bij Mensa dus) zie ik steeds meer 'de' verschillen. En nu probeer ik ze te verwoorden.
Een hele lastige kwestie natuurlijk, zeker wanneer je beseft dat er helemaal geen 100% correcte definities zijn van hoogbegaafdheid.

Ik heb ook even gegoogled, want ik weet dat iemand ooit een lijstje heeft gemaakt (in ieder geval van toepassing op kinderen) met de verschillen. (Het lijstje is van Arie van Kessel)



Ook het psychologiemagazine heeft er een keer een artikel aan gewijd. (helaas kan ik het nu niet openen, ze zijn down voor maintenance ofzo)


De verschillen die ik ervaar tussen mensen die (in mijn boekje dan) HB zijn of HI zijn zitten 'm met name in de gedrevenheid of intensiteit waarmee mensen in het leven staan.
Zoiets als: hoogintelligent ben je alleen in je hoofd, hoogbegaafd ben je in je hele lijf, je hele wezen.

Nogmaals, ik vind het heel moeilijk het goed te verwoorden. Ik hoop dat we hier met z'n allen wat ervaringen op dit moeilijke onderscheid kunnen delen!

[Zarathustra]

Hoogintelligent is vrij eenduidig, hoogbegaafdheid niet. HB is een combinatie van eigenschappen. Welke eigenschappen dit zouden zijn is nog onduidelijk, maar als je als uitgangspunt de ´big five´ neem, dan lijkt me ´openness*´ een belangrijke, omdat deze voor een grotere ´beleving´ zorgt.
Introverte, tegendraadse, neurotische en wanordelijke mensen zullen (m.i.) ook eerder als HB bestempelt worden, omdat als ze niet zo zijn, ze minder opvallen (als HB).

[Nijn]

Lastig, ik kan niet van mezelf zeggen of ik bij het een danwel het ander hoor. Ik vind mezelf bijvoorbeeld niet creatief, maar was ook geen hele tevreden leerling op school.

Hoe denken jullie dat deze dingen zich uiten als je volwassen bent?

[jerre050978]

Ik denk dat beiden in één persoon kunnen aanwezig zijn, afhankelijk van hoe de omgeving hem/haar prikkelt. Bij mij is het zo: soms ben ik enorm creatief en gedreven, maar heel vaak ben ik ook verveeld en weinig initiatiefrijk. Het ene moment ben ik dan wsl hoogbegaafd, het andere hoogintellectueel. Misschien begrijp ik het niet goed, maar ik vind het toch weer een vreemde opdeling en hokjes-denken.

[willemijn]

Ik herken me veel en veel meer in het rechter rijtje.
Voor mijn jongste alles opgelepeld en die zei bij hetzelfde rijtje veel vaker 'ja'.

En toch rijst er dan weer een behoorlijk vraagteken in mijn hoofd.
Mijn ex met een giga hoog IQ past 101 keer beter in het linkerrijtje.
Wellicht een kwestie van mega-mega-mega onderpresteren?

[Poppetje]

Je laat er geen gras over groeien, Rianne
Geweldig leuk onderwerp, dit!

Ik kom er vanavond even op terug: eerst even bij paps en mams eten

Groeten, Poppetje

[Arjan]

En toch rijst er dan weer een behoorlijk vraagteken in mijn hoofd.
Mijn ex met een giga hoog IQ past 101 keer beter in het linkerrijtje.
Wellicht een kwestie van mega-mega-mega onderpresteren?

Met een hoog IQ past hij/zij dus prima in dat rechter rijtje. Je moet dat schema ook meer lezen als: iemand past in het linker rijtje of past in beide rijtjes. Give or take.

Vgl. het model van Renzulli/Mönks:

Een hoge intelligentie is één van de componenten van hoogbegaafdheid.

[Guinevere]

Ik denk dat dit ook is wat veel mensen niet begrijpen aan hoogbegaafd zijn.
De meeste mensen kunnen zich niet verplaatsen in een hoogbegaafd iemand, wel in een hoogintelligent iemand.
Men kan zich best indenken hoe het is om als je niet zo hard hoeft te studeren op iets, de meeste dingen direct snapt en veel kennis hebt over veel onderwerpen. Hier valt nog een beeld van te vormen.
Maar als iemand zo intelligent is en er "niks" mee doet, de studie niet af maakt, allerlei verschillende projecten aanpakt en maar wat aan lijkt te klooien snappen mensen dat niet. Dan krijg je al snel de opmerking als je zo intelligent bent doe er dan wat mee. Maar dat is nogal subjectief, men kan zijn intelligentie op andere manieren gebruiken dan de voor de meeste mensen voor de hand liggende manier. En daar moet je dan denk ik wel hoogbegaafd voor zijn. Om op een onorthodoxe manier zo optimaal mogelijk gebruik te maken van je kunnen. En dan is heel persoonlijk.
Vervelend is wel voor een hb persoon dat het toch meestal niet goed genoeg is, dan komt dat perfectionisme weer om de hoek kijken.
Leuk dat je hier mee bezig gaat, zat er laatst ook al over na te denken aangezien mijn neefje pas is getest en een hoog iq blijkt te hebben. Hele familie lyrisch natuurlijk, dus dacht ik laat ik hier maar niet op in gaan...

[Nickname]

@ Rianne je rijtje met kenmerken ben ik al vaak op het internet tegen gekomen, met hier en daar wat variaties. Maar gek genoeg om met het zelfde rijtje kenmerken verschillende groepen te vergelijken.
Voor het eerst zag ik het bij plato/lich en dan als lijstje kenmerken voor het verschil tussen een begaafde(iq 120-130) en hoogbegaafde(iq>130) leerling. Dus juist een verschil in iq. Niet als een verschil tussen hoogintelligent en hoogbegaafd met allebei iq boven 130.

Ik heb het lijstje even opgezocht, vroeger stond hij er ook zo handig in twee kolommen verdeelt op. nu is het even wat lastiger vergelijken maar de overeenkomsten lijken me duidelijk.
Dan vraag ik me nu dus wel af wat zo'n lijstje eigenlijk nog zegt. Als je uberhaupt al zo'n lijstje kan maken als er geen duidelijke omschrijving/definitie is van het verschil tussen hoogintelligent en hoogbegaafd.

Begaafd vs. Hoogbegaafd

Onderstaand vindt u een aantal kenmerkende verschillen tussen begaafde en hoogbegaafde leerlingen.

B = Begaafd
HB = Hoogbegaafd

B: Beantwoordt de vragen
HB: Discussieert in detail, is kritisch, bewerkt stellingen

B: Presteert bovengemiddeld in de klas
HB: Kan bovengemiddeld maar ook gemiddeld of beneden gemiddeld presteren

B: Hoort bij de top van de groep
HB: Vaak een groep van 1 achter de anderen

B: Luistert met interesse
HB: Laat sterke gevoelens en opinies zien

B: Leert gemakkelijk
HB: Weet het vaak al

B: 6-8 herhalingen nodig voor meesterschap
HB: Meesterschap na 1-2 repetities

B: Begrijpt ideeën
HB: Ontwikkelt en bewerkt ideeën

B: Geniet van leeftijdgenoten
HB: Prefereert vaak ouder gezelschap

B: Begrijpt de bedoeling of betekenis
HB: Onderzoekt de toepassingen

B: Maakt zijn werk af
HB: Start projecten

B: Kopieert nauwkeurig
HB: Creëert nieuwe projecten

B: Houdt van school
HB: Geniet van leren

B: Technicus
HB: Uitvinder

B: Is tevreden over eigen leren / kunnen
HB: Is hoogst zelfkritisch



Copyright 1998-2010 (c) Landelijk Informatiecentrum Hoogbegaafdheid

[jerre050978]

Ik denk dat dit ook is wat veel mensen niet begrijpen aan hoogbegaafd zijn.
De meeste mensen kunnen zich niet verplaatsen in een hoogbegaafd iemand, wel in een hoogintelligent iemand.
Men kan zich best indenken hoe het is om als je niet zo hard hoeft te studeren op iets, de meeste dingen direct snapt en veel kennis hebt over veel onderwerpen. Hier valt nog een beeld van te vormen.
Maar als iemand zo intelligent is en er "niks" mee doet, de studie niet af maakt, allerlei verschillende projecten aanpakt en maar wat aan lijkt te klooien snappen mensen dat niet. Dan krijg je al snel de opmerking als je zo intelligent bent doe er dan wat mee. Maar dat is nogal subjectief, men kan zijn intelligentie op andere manieren gebruiken dan de voor de meeste mensen voor de hand liggende manier. En daar moet je dan denk ik wel hoogbegaafd voor zijn. Om op een onorthodoxe manier zo optimaal mogelijk gebruik te maken van je kunnen. En dan is heel persoonlijk.
Vervelend is wel voor een hb persoon dat het toch meestal niet goed genoeg is, dan komt dat perfectionisme weer om de hoek kijken.
Leuk dat je hier mee bezig gaat, zat er laatst ook al over na te denken aangezien mijn neefje pas is getest en een hoog iq blijkt te hebben. Hele familie lyrisch natuurlijk, dus dacht ik laat ik hier maar niet op in gaan...

Hier kan ik mij volledig in vinden. Heel mooi verwoord.

[Rianne]

@ Nickname, dit is zeker niet MIJN rijtje, maar een rijtje, opgesteld door Arie van Kessel en ik heb het niet bewerkt, maar letterlijk overgenomen uit zijn paper. En hij heeft het dus over de verschillen hoogbegaafd en hoogintelligent


@Guinevere, wat jij beschrijft, gaat op voor "de maatschappelijk-gezien niet-geslaagde HB'er". Maar er zijn toch ook wel geslaagde HB'ers?
Ik wilde in ieder geval geenszins aansturen op een vergoeilijking waarom HB'ers niet zouden kunnen slagen in het leven.

[Poppetje]

Ben ik weer

Nou, ik wilde ook met een verhaal over Renzulli/Mönks komen (had ik vanmiddag al gedaan in een ander draadje), maar Arjan is me op voor (sja, dat eten ook ).

Zelf herken ik me merendeels in de linkerkolom. En bij sommige stellingen nergens in.

Nu vraag ik me af... terug refererend naar Renzulli/Mönks... zal je omgeving e.d. ermee te maken hebben dat je je meer links of rechts in het rijjte thuis voelt?

In mijn tijd was er nog weinig bekend over HB (voor zo ver ik weet, maar ik leef niet altijd mee ). Mijn ouders wisten er ook niets vanaf. Op de BS had ik wel het gevoel dat ik meer kon. Ik vroeg er ook om. Maar de leerkracht zei: "dat kan jij niet".
Daarnaast had ik nog een opa die mij seksueel probeerde te misbruiken. Toen dit niet lukte begon hij mij geestelijk te mishandelen. Volgens hem kon ik ook niets en was ik een waardeloos persoon.

Niet écht stimulerende factoren voor je motivatie en eigenwaarde...

Peers? Goh, als je niet eens weet dat HB bestaat, dan zoek je ook niet naar peers. Vriendschappen heb ik toch altijd al moeilijk gevonden. Echte vriendschappen heb ik eigenlijk nooit gekend. Ik vind vriendschappen altijd erg moeilijk.

En op school ging het niet echt lekker. Eindcito wees HAVO/MAVO uit, maar de leerkracht adviseerde MAVO, want de HAVO zou ik never nooit niet halen. Mijn ouders, zich van geen kwaad bewust en schijnbaar ook niet van mijn capaciteiten, gingen mee in dat advies.
Vijf jaar MAVO, vervolgens tóch in 2 jaar de HAVO gehaald, toen 3 jaar HEAO en daar... lukt het niet meer. Ik liep vast, vond het moeilijk. Ben gestopt. En nu heb ik spijt omdat ik vast zit in een baan met zeer weinig uitdagingen. En ben ik bang om een nieuwe studie op te pakken omdat ik denk dat ik het toch niet kan.

Wat nu als mijn omgevingsfactoren vroeger anders waren geweest? Als mijn ouders wisten wat HB was? Mijn capaciteiten hadden gezien? Ik niet had meegemaakt wat ik heb meegemaakt binnen de familie en op school? Als ik peers had gehad en mijn ouders mij hadden kunnen geven wat ik mijn dochter nu geef?
Zou ik me dan meer kunnen identificeren met het rechter rijtje?
Of heeft het juist meer met karaktertrekken te maken?

Als je Renzulli/Mönks moet geloven niet! Het zou leuk zijn als men dit eens gedegen gingen onderzoeken, nietwaar Rianne?

Groeten, Poppetje

[Guinevere]

@Guinevere, wat jij beschrijft, gaat op voor "de maatschappelijk-gezien niet-geslaagde HB'er". Maar er zijn toch ook wel geslaagde HB'ers?
Ik wilde in ieder geval geenszins aansturen op een vergoeilijking waarom HB'ers niet zouden kunnen slagen in het leven.

Nee niet alleen, ook mensen die uiteindelijk maatschappelijk gezien geslaagd zijn kunnen dit hebben bereikt op een heel eigen manier. Ik heb het ook over mijzelf namelijk en vind mijzelf niet maatschappelijk gezien niet geslaagd.
Maar het was wel makkelijk en "gewoon" geweest om naar de havo te gaan, dan een hbo studie te doen en daarna aan kinderen te beginnen. Ik heb geen middelbare school afgerond, ben aan het afstuderen op het hbo en heb inmiddels drie kinderen. En dat dan op mijn 26e
Ben dus ook van mening dat hb'ers wel degelijk kunnen slagen in het leven, maar ze hebben hier niet de voor de hand liggende weg voor nodig en dat snappen veel mensen niet.

[Nickname]

@ Nickname, dit is zeker niet MIJN rijtje, maar een rijtje, opgesteld door Arie van Kessel en ik heb het niet bewerkt, maar letterlijk overgenomen uit zijn paper. En hij heeft het dus over de verschillen hoogbegaafd en hoogintelligent

Ik bedoel met 'je rijtje' ook niet dat jij dat rijtje had samengesteld. Ik bedoelde het door jou aangehaalde lijstje.

Maar los daar van is het natuurlijk wel vreemd dat bijna het zelfde lijstje met verschillen door de een word gebruikt om het verschil tussen begaafd en hoogbegaafd aan te geven en bij de ander om het verschil tussen hoogintelligent en hoogbegaafd.
Dat zet voor mij een groot vraagteken bij de herkomst en betrouwbaarheid van dit lijstje.
Dan kan je in dit topic wel leuk gaan zitten praten over in welke kolom je je het meest herkent maar over welk verschil heb je het dan.

[peterA]

Wat je ook als criteria neemt, wat je ook voor eigenschappen in je lijstje zet, voor de goede orde moet je er aan toevoegen...
'gepreocupeerd met IQ/ begaafdheid'

Als je voor het gemak IQ als criterium neemt, in het Nederlandstalig gebied zouden zowat 400.000 mensen in aanmerking komen.
Het gaat dus om een subgroep die niet noodzakelijk representatief is, het gaat om een subgroep die zich in het/ een lijstje herkent. Conclusies hieruit zijn dus heel betwistbaar.

[Yet]

@Poppetje

Nu vraag ik me af... terug refererend naar Renzulli/Mönks... zal je omgeving e.d. ermee te maken hebben dat je je meer links of rechts in het rijjte thuis voelt?

Dat vind ik een interessante/goede aanvulling op wat er allemaal al bijgedragen is. Karaktereigenschappen, de ruimte die je hebt gekregen in je ontwikkeling, de kwaliteit van de feedback op je bijdragen van jongs af aan, etc. etc. die zullen ook bijdragen aan hoe je probleemoplossend te werk gaat.

zie ook de driehoek in model Renzulli Mönks. Ik zie dat ook als een 'ontwikkelmodel' ... een 'beschrijfkader' ... beetje vergelijkbaar met hermeneutische benadering zeg maar.
http://www.methodieken.nl/methodieken_m ... benadering

[Moira]

Lijstjes zeggen niet veel, rijtjes ook niet. Niets te bewijzen, alleszins.

Dat er een verschil is tussen HB en HI lijkt me toch al redelijk geaccepteerd in de (wetenschappelijke) wereld. Als je naar de vele modellen kijkt, zie je dat intelligentie slechts een aspect is van een complexe situatie. Dat lijkt te impliceren dat het hebben van die meerdere aspecten, een voorwaarde is. Het hebben van slechts 1 aspect lijkt dan onvoldoende te zijn.

Ik ken voorbeelden van mensen die erg intelligent zijn en meer punten haalden op tentamens, maar waar 'het' ontbrak.

Leuke vraag. Zeker interessant voor het wetenschappelijk kunnen definiëren. Maar is het relevant?

[peterA]

Falijn,
Ik vind het driehoekje heel relevant en werkzaam bij jongeren in een schoolomgeving, als een intelligent kind geen resultaten haalt is dat vaak een teken aan de wand dat er op een ander vlak iets foutloopt, en das zeker niet altijd de schoolomgeving.
Als je er bijgevolg in slaagt bvb motivatie bij je kind positief te beïnvloeden geef je het mi een levenslang cadeau.
Bij volwassenen in een hiq- club omgeving spelen totaal andere dingen en het is denk ik heel belangrijk dat onderscheid te maken.

[Moira]

Maar dat beantwoord de vraag niet... Is het onderscheid relevant, buiten wetenschappelijke context?

[Rianne]

Maar dat beantwoord de vraag niet... Is het onderscheid relevant, buiten wetenschappelijke context?

Ja, ik vind dat relevant. Voor vragen als:

- Bij Mensa lopen mensen rond die hoog scoren op een iq test. Maar zijn ze allemaal hoogbegaafd? En als niet, wie dan wel en wie dan niet? Aan welke eigenschappen merk je dat?
- Als iemand nu wel hoogintelligent is, maar (bijv door sociale context en een reeks teleurstellingen) niet zo creatief of gemotiveerd is, kan die persoon dan wel HB 'in potentie' zijn? Is die persoon wel HB als hij/zij beter in zijn/haar vel zit? Of zijn/har creatieve vaardigheden ontwikkeld?
- Is iedere hoogintelligente persoon dan een potentiële HB'er? Of zitten hier ook aspecten aan die je niet kunt leren ontwikkelen (die dus nature ipv nurture zijn?)

Voor mij als coach bijvoorbeeld zou dat heel erg relevant zijn. Het bepaalt een beetje 'de maakbaarheid' van de HB'er. Als je eens weet met wat voor vragen en twijfels mensen hier de praktijk binnen komen...... dan is dit onderscheid veor mij erg relevant!