Hoogbegaafd en Hooggevoelig verschillend?

[Yet]

Natuurlijk zal iedereen anders (hb of niet) op bepaalde situaties reageren vanuit erfelijke, sociale en maatschappelijke achtergrond. Maar ik kan me voorstellen dat een hbp/hsp eerder in paniek raakt, overspannen word en/of reageert of de moed opgeeft in extreme, uitzichtloze situaties. In "gewoon" moeilijke situaties kan ik me voorstellen dat een hbp/hsp juist sterker kan zijn door zijn intelligentie en creativiteit en daardoor onconventionele oplossingen kan bedenken.

Met extreem bedoel ik bv woede uitbarstingen, verbaal uithalen, gooi en smijtwerk, geen controle meer hebben over jezelf, naar drank en/of drugs grijpen.
Mijn vraag is in hoeverre hbp/hsp te maken kan hebben met extreem reageren in extreme situaties of dat dat er totaal los van staat en het totaal toegeschreven kan worden aan iemand's karakter of een persoonlijkheidsstoornis. Dat daar geen harde conclusies over gegeven kunnen worden dat snap ik. Ik ben gewoon benieuwd naar jullie gedachten hierover.

Er zijn naar mijn weten geen correlaties vastgesteld tussen dit gedrag en hoogbegaafdheid of hoogsensitiviteit. Ik neig naar toeschrijven persoonlijkheid of impulscontrole.
Mocht je onderzoeken tegen komen ben ik er wel erg in geïnteresseerd!

-even een belangrijke edit: bovenstaande is qua onderzoeken zo (bevolkingsonderzoek), maar binnen 1 persoon werkt diagnosticeren weer heel anders! Dus als je echt wil weten moet je langs bij iemand die er universitair voor is opgeleid je te helpen helderheid te krijgen welke mechanismen voor jou persoonlijk gelden.
succes hoor

[Cookie]

Geen wetenschappelijk onderzoek maar wel een onderschrijving van evt correlaties:

Het is duidelijk dat de een HSP als een zegen ervaart, terwijl de ander er onder lijdt alsof het een vloek betreft. Een aantal hoogevoeligen moet veel slapen, anderen kunnen juist niet (in)slapen vanwege de overmaat aan indrukken. Er zijn er die van alles en nog wat schrikken, anderen reageren van de weeromstuit bruusk en driftig op hun omgeving.

Als je fijngevoeligheid zich onvoldoende laat aanpassen op de spastische, zogenaamd realistische buitenwereld, dan kun je al vroeg diverse stressvormen vertonen. ADHD bijvoorbeeld of licht autistische of zelfs schizofrene stoornissen.

Als jij het type Geestelijke Spons bent, dan kan het zijn, dat je veel te lang en te veel oppikt, dus 'vol' loopt met energie van anderen. Dan kun je onverwacht in een vulkaan veranderen, een 'burst out' krijgen als variatie op de 'burn out' waarbij die overdosis als agressie of destructie naar buiten komt. Tenminste ALS je nog ergens een ontlaadklep hebt.

http://hsp.jouwpagina.nl/

HB;

Begaafden kunnen lijden onder het gevoel niet begrepen te worden; los te staan van anderen; te leven in een andere werkelijkheid. Dit maakt vooral kinderen diep ongelukkig en kan zich uiten in excessief gedrag:

Clown spelen
Niet serieus kunnen/willen zijn
Achter een masker leven
Zichzelf overschreeuwen
Spanningsverschijnselen
Agressief gedrag
Allergie
Onbeheerst / gefrustreerd handelen
Astma
Sterk wisselende resultaten
Onderpresteren
Concentratieproblemen
Afdwalen van gedachten
Niet kunnen stilzitten
Desinteresse op school / bij studie
Slecht ontwikkeld handschrift
Gestoorde (fijne) motoriek
Bedwateren (schoolreisjes of thuis)
Praten/denken over de dood
Doodsverlangen
Gedachten over zelfdoding
Eenzaamheidsgevoelens/isolement
Spijbelen

http://www.platovisit.nl/ntk/hoogbegaafd.htm

Het klinkt allemaal wel mooi, hoogbegaafd zijn... maar het heeft in de meeste gevallen helaas ook nadelen.
Als hoogbegaafde ben je heel alert en neem je goed waar, maar daardoor ben je soms ook (over)gevoelig. Je verveelt je snel als je in een groep zit die langzamer denkt en leert dan jij. Mensen begrijpen je gedachtensprongen en gevoel voor humor vaak niet. Soms voel je je daardoor eenzaam en 'anders' dan je klasgenoten. Je kunt problemen krijgen in het maken van contact met anderen. Hierdoor word je misschien agressief of trek je je juist terug. Het kan zijn dat je slechter presteert dan je gezien je capaciteiten zou kunnen. Misschien doe je dat om erbij te horen of aan de druk tot topprestaties van je omgeving (of van jezelf) te ontkomen.

http://iequ.nl/alles-over-hoogbegaafdheid/

Er is best veel te vinden over agressie tgv HB of HSP. Op zich wel begrijpelijk toch, als je niet begrepen word of geen aansluiting vind bij anderen met je gedachten en gevoelens?

[Yet]

-even een belangrijke edit: mijn vorige bericht is qua onderzoeken zo (bevolkingsonderzoek), maar binnen 1 persoon werkt diagnosticeren weer heel anders! Dus als je echt wil weten moet je langs bij iemand die er universitair voor is opgeleid je te helpen helderheid te krijgen welke mechanismen voor jou persoonlijk gelden.
succes hoor

PS wat jij hebt gevonden zijn meen ik 'signaleringslijsten' (geen correlaties)
grtjs
Yet

[Rianne]

Cookie,
Ik deel de kritische kanttekeningen die "de ervaren HB'ers" hier plaatsen over onterechte causale verbanden. Maar tegelijkertijd zie ik jouw proces en weet ik "waar je je bevindt".
Misschien ziek ik dat wel meer dan sommige andere forumleden, omdat ik door mijn coachpraktijk dagelijks in contact kom met mensen die zoekende zijn op het gebied van HB.
Zonder andere forumleden nu te willen diskwalificeren - integendeel, de meesten acht ik hoog. Maar ik denk wel dat het voor 'gevorderden' vaak wat lastig is om zich te verplaatsen in de vraagstukken van iemand die net begint met het kijken naar zichzelf door de gekleurde HB-bril. Het is voor hen soms lang geleden dat zij daar stonden en inmiddels hebben ze onderweg zoveel kennis opgedaan! Door sommigen zelfs op universitair niveau.

In die beginfase lijkt ALLES gerelateerd te zijn aan hoogbegaafdheid. Later zul je er wel achter komen dat dit niet zo is, niet helemaal althans. Wel in de breedte (het raakt alle aspecten van je leven) maar niet alles kan erdoor verklaard worden. Ik wil niet te belerend overkomen, maar dit proces moet je gewoon meemaken en je kunt niet alles van derden zomaar aannemen, sommige dingen moeten groeien, moet je ervaren. Wel luisteren naar de ervaring van anderen, maar - je bent en blijft sterke autonoom - je eigen conclusies trekken.

Het beste advies is volgens mij: blijf vragen stellen, blijf ook zoeken naar verbanden (-> hier word je wel gecorrigeerd als het de verkeerde kant op neigt te gaan ) En lees veel! Maak je eigen plaatje. Trek je eigen conclusies.
En let wel: er is geen diagnostisch instrument voor hoogbegaafdheid! We hebben het maar met die kenmerkenlijstjes te doen.
Alles wat er nu is aan diagnostische middelen, is enkel gericht op IQ (= gemeten intelligentie, wat een slecht, maar het best beschikbare, instrument is)


Op het kenmerkenlijstje op mijn website heb ik ook een vette disclaimer staan:

NB: Veel hoogbegaafden herkennen zich in dit lijstje. Maar als je je herkent in dit lijstje, betekent dat nog niet dat je hoogbegaafd bent.

[Yet]

@ Rianne
Ik deel dat inderdaad wel met je dat voor sommige problemen en worstelingen je beter bij een goede coach terecht kan (bijv. bij coping met bepaalde vraagstukken die je in je dagelijkse leven tegenkomt) en voor andere, wat dieper liggende problemen, weer beter bij een klinisch psycholoog (dat bedoelde ik met universitair opgeleid itt zomaar iemand die therapeut boven zijn deurtje timmert).
Ik vind dat vaak moeilijk in te schatten zo van beeld af.
grtjs,
Y

[Moira]

Hm, cookie, zoals Rianne al opmerkte: je bent volop bezig met ontdekken en bijleren over jezelf. En dus zijn de vragen zoals je ze hier stelt, eigenlijk niet boeiend. Uit wat je schrijft, maak ik op dat je worstelt met hoe je soms reageert in situaties. Je zoekt naar verklaringen voor eigen gedrag en herkenning van en bij anderen. Dus laat een discussie als dit zitten en open eens een topic je hoeft helemaal niet mooi te schrijven. Gewoon: dit was de situatie, dit was mijn reactie en nu denk ik ... Kan iemand zich hierin herkennen? En zo ja: weten jullie waarom je toen zo reageerde? En alle andere vragen die dan bij je opkomen

[Cookie]

Even wat verduidelijken;
De situatie die ik omschreef was fictief maar wel vergelijkbaar. Ik wil niet alleen mezelf beter begrijpen maar ook mijn naasten, zoals ik al schreef. Mijn eigen situatie kan en wil ik niet omschrijven vanwege de herkenbaarheid. De kern was dat ik een aantal keren buiten proportioneel heb gereageerd in extreem moeilijke omstandigheden waarin anderen ook extreem reageerden, actie reactie verhaal.

Dat dat in me zat/zit, daar ben ik erg van geschrokken en van daaruit op zoek gegaan naar het hoe en waarom. Immers, hoe beter je jezelf kent hoe beter je situaties in kan schatten/vermijden/sturen. Mijn bedoeling is nooit geweest om een kapstok te zoeken om alles aan op te hangen, je bent en blijft verantwoordelijk voor je eigen gedrag, waar dat dan ook uit voort is gekomen. Voor mij heeft deze discussie en de informatie waardoor ik hierop uit kwam wel het eea verduidelijkt. Ook de boeken waar ik in gedoken ben over hsp hebben me veel duidelijk gemaakt.

-Een persoonlijkheidsstoornis is consistent (en ik ben er "officieel" voor afgekeurd, uit de vele testen kwam uiteindelijk het vermoeden van ADD)
-Veel hoogbegaafden zijn ook hooggevoelig maar in principe zijn het 2 verschillende dingen.
-Ik weet 95% zeker dat ik hooggevoelig ben, hb twijfel ik aan, bovengemiddeld intelligent zeker.
-Ik ben in de loop van mijn leven erg onzeker geworden, wat nog eens versterkt is door een aantal gebeurtenissen van de laatste tijd. Mede daardoor heb ik zelf teveel mijn grenzen naar anderen verlegd. Ook niet zo handig in relaties.
Heel erg bedankt allemaal voor jullie inbreng!

[Rianne]

.. En dus zijn de vragen zoals je ze hier stelt, eigenlijk niet boeiend....

Niet boeiend? speak for yourself!
Dat vind ik ze namelijk wel. Niet vanuit de inhoud, want dit zijn vragen die vaker voorbij komen, maar wel vanuit hoe het HB-ontdekkingsproces op individueel niveau verloopt. Uitermate boeiend zelfs.

[Yet]

De situatie die ik omschreef was fictief maar wel vergelijkbaar. Ik wil niet alleen mezelf beter begrijpen maar ook mijn naasten, zoals ik al schreef. Mijn eigen situatie kan en wil ik niet omschrijven vanwege de herkenbaarheid. De kern was dat ik een aantal keren buiten proportioneel heb gereageerd in extreem moeilijke omstandigheden waarin anderen ook extreem reageerden, actie reactie verhaal.

hoi Cookie,
wanneer het gaat om coping met extreem moeilijke omstandigheden zou het ook een heftige stress reactie kunnen zijn. Da's vrij normaal! Maak je niet onrustig als je in bijzondere omstandigheden bijzonder reageert. Zo werkt ons systeem. Zo ook de schrik er na als je je realiseert dat dit niet 'jou' is. Dat dingen out of control gegaan zijn.
Het 'er weer uitspringen' (dus niet vast komen te zitten) van de stress reactie is soms een kunst.
Maar zoals ik je lees kijk je terug, reflecteer je, denk je er over na, weegt af ... dat is hele goede coping. Slimme mensen neigen wel naar veel in de ratio dus vergeet niet dat je emoties ook iets nodig hebben. Praten, uiten, symbolisch plek geven, schrijven, allerlei expressievormen of beweging/sport dragen ook bij tot 'gezond/prettig' verwerken. (naast dat je cognitie de situaties en je reacties probeert uit te kristalliseren, te plaatsen)

sterkte
grtjs,
Y

[belgarath]

en het stukje growth mindset kan weer leiden tot een minder stressvol leven en daardoor minder hooggevoelig?

Heb je dit zelf zo ervaren? Of denk je dat het zo werkt?
Mijn ervaring is dat het bij niet zo gaat zoals je in je vraag stelt. Ik merk dat ik juist steeds gevoeliger wordt op bepaalde gebieden. Misschien was ik dat altijd wel maar ben ik me er nu bewuster van, of doordat ik het gevoel heb dat ik steeds meer mezelf wordt/ben dat bepaalde aspecten meer zichtbaar worden.

En ik denk wel dat als je het eerste stukje van je stelling neemt meer evenwichtig en stabieler wordt, maar of dat perse minder hooggevoelig betekent...

Vandaar het vraagteken. Hooggevoelig ben je of ben je niet, maar ik kan me voorstellen dat iemand onder stress meer adrenaline aanmaakt, hetgeen alle sensoren in je lijf op scherp stelt. Hierdoor komen er meer prikkels binnen dan in een ontspannen toestand (en minder adrenaline).
Wat vervolgens iemand in zijn bovenkamer doet met de verwerking van die prikkels hangt onder andere ook af van (stress-)hormonen, maar ook de taakgerichtheid e.d.
Persoonlijk heb ik dit wel op die manier ervaren toen ik een tijd terug in een behoorlijke stressvolle situatie zat: ik kon bij wijze van ruiken wat de buren gingen eten en werd snel overprikkeld van lawaai van bv onze kinderen of veel mensen om me heen et cetera. Nu ik weer in rustig vaarwater zit, kan ik nog steeds overprikkeld raken, maar die drempel is nu weer een stuk hoger.
Meer ontspanning zou moeten leiden tot minder overprikkeling.

[Moira]

.. En dus zijn de vragen zoals je ze hier stelt, eigenlijk niet boeiend....

Niet boeiend? speak for yourself!
Dat vind ik ze namelijk wel. Niet vanuit de inhoud, want dit zijn vragen die vaker voorbij komen, maar wel vanuit hoe het HB-ontdekkingsproces op individueel niveau verloopt. Uitermate boeiend zelfs.

Vandaar ook mijn gebruik van 'zoals', Rianne

[inge mulder]

en het stukje growth mindset kan weer leiden tot een minder stressvol leven en daardoor minder hooggevoelig?

Heb je dit zelf zo ervaren? Of denk je dat het zo werkt?
Mijn ervaring is dat het bij niet zo gaat zoals je in je vraag stelt. Ik merk dat ik juist steeds gevoeliger wordt op bepaalde gebieden. Misschien was ik dat altijd wel maar ben ik me er nu bewuster van, of doordat ik het gevoel heb dat ik steeds meer mezelf wordt/ben dat bepaalde aspecten meer zichtbaar worden.

En ik denk wel dat als je het eerste stukje van je stelling neemt meer evenwichtig en stabieler wordt, maar of dat perse minder hooggevoelig betekent...

Vandaar het vraagteken. Hooggevoelig ben je of ben je niet, maar ik kan me voorstellen dat iemand onder stress meer adrenaline aanmaakt, hetgeen alle sensoren in je lijf op scherp stelt. Hierdoor komen er meer prikkels binnen dan in een ontspannen toestand (en minder adrenaline).
Wat vervolgens iemand in zijn bovenkamer doet met de verwerking van die prikkels hangt onder andere ook af van (stress-)hormonen, maar ook de taakgerichtheid e.d.
Persoonlijk heb ik dit wel op die manier ervaren toen ik een tijd terug in een behoorlijke stressvolle situatie zat: ik kon bij wijze van ruiken wat de buren gingen eten en werd snel overprikkeld van lawaai van bv onze kinderen of veel mensen om me heen et cetera. Nu ik weer in rustig vaarwater zit, kan ik nog steeds overprikkeld raken, maar die drempel is nu weer een stuk hoger.
Meer ontspanning zou moeten leiden tot minder overprikkeling.

hé! Da's apart om te lezen... Ik heb het juist omgekeerd: als ik druk ben in mijn hoofd, met leren, onverwerkte dingen, of wat ook... ben ik juist minder gevoellig voor alles, ik me er minder van bewust. Wel ben ik dan prikkelbaarder in de zin van geïrriteerd-zijn. Als ik een "leeg hoofd" heb, dus niet aan het verwerken, dan kan ik juist beter de mindfullness-tactiek toepassen (bewust - bewust zijn) en komen geluiden en alles veel bewuster binnen. Wie deelt deze ervaring?

[belgarath]

Beste Inge,

dat kan te maken hebben met de mate van activatie en selectiviteit. Als je zenuwstelsel wordt geactiveerd door bijvoorbeeld adrenaline (bij een schrikreactie), is het daarna aan je brein hoe selectie moet plaats vinden. Vaak is er in de eerste fase van activatie een a-selectiviteit, wat uiteindelijk moet uitmonden in selectiviteit, een taakgerichtheid. Bij spanning en stress mondt dit meestal uit op de FFF reacties (Fright, Flight of Fight).
Hoe taakgerichter je zenuwstelsel is (lees: hoe meer selectie er plaats vindt) des te meer je je kan afsluiten voor andere prikkels.
Als je bezig bent met leren of onverwerkte dingen dan ben je, ondanks activatie van je zenuwstelsel, taakgericht bezig en sluit je je dus af.
Zit je daarentegen in een zeer gespannen situatie waarbij je niet weet wat de volgende stap gaat brengen dan neemt mogelijk je a-selectiviteit toe en staan je sensoren "meer open". Op zo'n moment verkeer je in, wat ze wel noemen een arousal. Iemand die in arousal is en weinig selectie toe past, kan bijvoorbeeld slecht prioriteren en overziet het niet meer, terwijl wel alle sensoren onder invloed van (nor)adrenaline hun impulsen afvuren op het centraal zenuwstelsel.

[Nickname]

@Belgarath,
Klinkt wel interessant en komt me ook wel bekend voor zowel uit eigen ervaring als van horen en zeggen en wat ik meen er ergens wel eens over te hebben gelezen. En dat is meteen mijn zwakke punt ik onthoud nooit waar ik iets lees. Dus ben ik nu wel benieuwd of dit jouw eigen idee is (uit eigen ervaring of van horen, zeggen en ergens lezen ) of dat je misschien ook een fijne literatuurverwijzing/linkje voor mij hebt.

[Cookie]

Al lezende en verbanden zoekende in jullie reacties kwam ik hierop uit:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Eruptio
Kernwoord is voor mij onmacht....mijn conclusie is tot nu toe;
Ieder mens kan tot waanzin gedreven worden ongeacht zijn inborst (crime de passionel bv) als de omstandigheden daar naar zijn of zijn geworden.
Dat staat theoretisch los van HB. In de praktijk kan ik me echter voorstellen dat een HB/HSP door vaak jarenlang onbegrip en aanpassing om geaccepteerd en begrepen te worden ,waardoor frustraties opgebouwd worden, en de draagkracht/draaglast totaal in disbalans zijn geraakt en de retrospectie totaal niet meer intregebaar is, eerder en onontkoombaarder doorslaat. Zoiets dus

Geef mij maar Jip en Janneke taal...( als je mij probeert te hersenspoelen heb ik je a) door, b) kun je mij niet hersenspoelen, noch je projecties op me botvieren c) als je dat niet in/kan/wilt zien een paar batsen vangen )

[kakelot]

Natuurlijk kan dat, immers bij mensen van allerlei pluimage kunnen de stoppen doorslaan als de omstandigheden ernaar zijn, dus waarom bij HB/HSP'ers niet? Niet alleen in theorie, maar ook in de praktijk is er volgens mij geen verband met HB, eerlijk gezegd.
Waarmee ik niet wil zeggen dat opgekropte frustraties door een onbegrepen HB/HSP er bij sommigen niet op een hele rare manier uit kunnen komen... zelf ben ik in mijn kindertijd tenminste een paar keer flink over de rooie gegaan (achteraf gezien een combinatie van gedwongen onderpresteren, mislukte pogingen tot aanpassen en gepest worden).

[Nickname]

.....In de praktijk kan ik me echter voorstellen dat een HB/HSP door vaak jarenlang onbegrip en aanpassing om geaccepteerd en begrepen te worden ,waardoor frustraties opgebouwd worden, en de draagkracht/draaglast totaal in disbalans zijn geraakt en de retrospectie totaal niet meer intregebaar is, eerder en onontkoombaarder doorslaat. Zoiets dus

Dan heeft de extreme reactie niets te maken met het hb of hsp zijn (waarbij ik die dingen duidelijk wil scheiden als totaal niet-hsp-er ) maar met je reactie op frustraties. Het is maar de vraag of hb-ers meer frustraties op lopen in het leven...Misschien andere.
Mijn persoonlijke ervaring met frustraties is dat ik door mijn hoge intelligentie ook heel veel mogelijkheden heb om de problemen die ik in het leven tegenkom aan te pakken.

Verder eens met Kakelot

[belgarath]

@Belgarath,
Klinkt wel interessant en komt me ook wel bekend voor zowel uit eigen ervaring als van horen en zeggen en wat ik meen er ergens wel eens over te hebben gelezen. En dat is meteen mijn zwakke punt ik onthoud nooit waar ik iets lees. Dus ben ik nu wel benieuwd of dit jouw eigen idee is (uit eigen ervaring of van horen, zeggen en ergens lezen ) of dat je misschien ook een fijne literatuurverwijzing/linkje voor mij hebt.

Hoi Nickname,

Het is op zich bekende stof in de neurofysiologie, maar hier een aantal boeken/ artikelen waar meer staat:

• # Effect of activation of central nervous system serotonin 1A receptors on cardiorespiratory function.
  R A Gillis, K J Hill, J S Kirby, J A Quest, P Hamosh, W P Norman and K J Kellar
  # Neurologie: structuur, functie en dysfunctie van het zenuwstelsel ,Ch. Wolters, H.J. Groenewegen
  # Het hiërarchisch brein. Inleiding tot de cognitieve neurowetenschap. Kok, A. (2004) van Gorcum, Assen
  # Medische Fysiologie/ druk 2, L.N. Bouman

[Nickname]

Bedankt.

[Laatbloeier]

@Belgarath, ook namens mij! Het een-na-laatste boek van je lijstje (Het hiërarchische brein. Inleiding tot de cognitieve neurowetenschap.) heb ik toevallig laatst aangeschaft, vanuit mijn buitengewone interesse voor dit vakgebied!

(Wat studeer of doe jij eigenlijk?)